Yatırımcı sayısı 5 senede 5 kat arttı, güçlü trend halka arzlarla sürecek

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

Sermaye piya­salarında ya­tırımcı sayı­sındaki artış 2024 yılında da sürdü. Pandeminin başla­dığı 2020 Nisan so­nunda, hisse senedi direkt yatırımcı sayısı 1,5 milyonun altındayken Mayıs 2024’te 8 milyon 682 bin 998 yatırımcı sa­yısıyla rekor seviye­lere ulaşıldı. 2024 sonlarına hakikat bir ölçü düşüşle yılı 6,9 milyon se­viyelerinde kapattı. 33 şirket hal­ka açılırken, halka arzlardan 57,31 milyar TL toplandı. Halka arzla­ra 59 milyon 161 bin 692 yatırım­cı katıldı.

Merkezi Kayıt Kuruluşu Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi & Avrasya Merkezi Saklama Ku­ruluşları Birliği (AECSD) Başka­nı Dr. Ekrem Arıkan, 2020’den bu yana hisse senedi yatırımcı sayısı­nın neredeyse beş kata yakın artış kaydettiğini belirterek, “Bu güç­lü artış trendinin 2025 yılında da yeni halka arzlarla devam etme­si beklenen gözüküyor.

Öte yan­dan bayan ve genç yatırımcı ora­nının da istikrarlı bir biçimde art­tığını görüyoruz. Bayan yatırımcı oranı 2022 sonunda toplam yatı­rımcıların %27’sine tekabül eder­ken, 2024 sonunda bu oran %35’e yükseldi. Birebir formda 18-30 yaş ortası yatırımcılar 2022 sene so­nunda yaklaşık 794 bin şahısken, 2024 yıl sonunda yaklaşık 1,9 mil­yona ulaştı. Bu sayıların ilerle­yen devirde de artarak devam edeceğini umuyoruz” dedi. DÜN­YA’ya özel açıklamalarda bulunan Ekrem Arıkan, piyasalardaki ve­riler ve MKK’nın projeleri ile ilgi­li sorularımızı yanıtladı.

Yatırım fonları 5.5 milyon yatırımcı ile rekor kırdı

Yatırım fonu bakiyeli yatırım­cı sayısı yalnızca 2024 yılı içerisin­de yılbaşından yıl sonuna yakla­şık %24 oranında artış gösterdi ve geçtiğimiz günlerde toplam 5,5 milyon yatırımcı sayısını aşarak en yüksek düzeylerine ulaştı. Ocak 2025 prestijiyle da 4,84 Trilyon TL fon büyüklüğü ve 5.537.350 yatı­rımcı sayısı düzeyinde. 2025 yılı için net bir artış oranı öngörmek sıkıntı lakin yatırım kültürünün ve finansal okuryazarlık düzeyinin artışı ile direkt pay senedine yatırım yapmanın ötesinde, pro­fesyonel portföy yöneticileri tara­fından yönetilen yatırım fonlarına ilginin daha da arttığını görüyoruz. Yatırım fonlarında yatırımcı sayısı bilhassa para piyasası fonlarında ağırlaşıyor. Piyasa bedeli açısın­dan bakıldığında ise tartı özgür şemsiye fonlarında.

Yeni data desenleri üzerinde çalışıyoruz

Veri hizmetlerimiz yeni endeks­ler üzerinde nizamlı olarak çalış­malar yürütüyor ve ilgili paydaşla­rımızla koordineli hareket ediyor. Önümüzdeki devirlerde kurulu­şumuza verilecek yeni vazifelerle birlikte yeni bilgi desenleri ile ça­lışma ve tahlil etme imkanına sa­hip olacağımızı düşünüyoruz. Bu çerçevede kuruluşumuz bünyesin­de toplanan datalar üzerinden bü­tünsel bir bakış açısı ile bilgi tahlil çalışmalarımıza devam edeceğiz.

İç kaynaklarımızla geliştirdiği­miz Elektronik Genel Konsey Sis­temimiz (e-GKS) genel konseylere elektronik ortamda katılma ve oy kullanma imkânı tanıyor.

Borsa­ya kote olan şirketler için zorun­lu olan bu hizmetimiz genel konsey düzenleyen tüm kurumlar için de değerli avantajlar sağlıyor. Hizme­te alındığı 1 Ekim 2012’den 31 Ara­lık 2024’e kadar toplamda 195.760 kişi e-GKS kullanarak bir genel şuraya katıldı. Düzenlenen genel konsey sayısı ise 5.613 oldu. 2020 yı­lından bu yana Endonezya serma­ye piyasalarına da bu eserimizi ihraç ettik ve bu mühlet zarfında En­donezya borsasında süreç gören 900’ü aşkın şirket 5.000’in üzerin­de genel şura toplantısını e-GKS üzerinden muvaffakiyetle gerçekleştir­di. Öte yandan farklı ülkelerden e-GKS altyapımızı kullanmak için gelen talepler de oluyor ve görüş­melerimiz sürüyor.

Tabi bu biçim sistemlerin ihracı, gaye ülkenin lokal mevzuatlarına nazaran biraz za­man alsa da olumlu sonuçlar elde edeceğimize inanıyoruz. Tama­men iç kaynaklarımızla geliştirdi­ğimiz böylesi bir finansal teknoloji eserimizi ihraç eder pozisyonda olmaktan ötürü hem kuruluşu­muz hem de ülkemiz ismine onur duyuyoruz. e-GKS, OECD (Eko­nomik İşbirliği ve Kalkınma Ör­gütü) tarafından da dünya çapında en yeterli uygulama örneklerinden biri olarak gösterilmiştir.

MKK olarak KAP ve VAP plat­formlarımızdan yaptığımız ya­yınlarla finansal okuryazarlığın artmasını destekliyoruz. VAP’ta yayınladığımız yedi farklı endeks ve çok sayıda istatistikle piyasa­larımızdaki bilgilerin tüm piyasa iştirakçilerine ulaşmasını sağ­lıyoruz. Gayrimenkule Dayalı ve Gelişen Finansal Araçlar Bilgi Sis­temimizde (GEFAS) 2025 itiba­rıyla yeniden epeyce ilgi çeken ve ge­lişen Kitle Fonlaması Sistemi ve Sürdürülebilir Sermaye Piyasa­sı Araçları datalarını kamuoyu ile paylaşıyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın himayesinde ger­çekleştirilen “Sektör Kampüste” programı kapsamında beş farklı üniversitede dört farklı ders verdik ve 2025 yılında da bu eğitimleri­mizi sürdürmeyi planlıyoruz.

Veri çağımızın en büyük gücü: ölçmediğini yönetemezsiniz

Veri çağımızın en büyük gü­cü. Her vakit vurguladığımız bir bakış açımız var: “ölçmediği­nizi yönetemezsiniz.” Bu doğrul­tuda data depolama ve raporlama altyapımızı piyasa datalarını da­ha ölçülebilir, tahlil edilebilir ve böylelikle daha yeterli yönetilebilir kıl­mak için güçlendiriyoruz. Siste­mik riskin takibi ve finansal istik­rarın korunmasında tahlil edi­lebilir data ehemmiyet arz ediyor. Bilgi Depolama Kuruluşu olarak sun­duğumuz bilgi hizmetleri ile dü­zenleyici ve denetleyici kurumla­rın karar alma düzeneklerinde kullanılmak üzere hazırladığımız bilgileri tahlil edilebilir format­larda ve inançlı kanallarla ilgili otoritelere sağlıyoruz.

2024’te yayına aldığımız Risk Eğilim Endeksi (REKS) ile yatı­rımcıların risk alma eğilimlerini dinamik ve yeni bir hesaplama usulü ile değişen ve gelişen pi­yasa özelliklerini yansıtarak öl­çüyor ve haftalık olarak VAP’ta ve toplumsal medya hesaplarımız­da paylaşıyoruz. Kamuya açık paylaştığımız REKS’in finansal okuryazarlığın artırılmasına kat­kı sağlamasının yanı sıra yatı­rımcı kümelerinin risk alma eği­limlerinin de yeni olarak takip edilebilmesine imkan sağlıyor. Yatırımcı kümeleri ortasında ve dönemsel karşılaştırma yapma imkânı sunan REKS datalarına, 2010 yılından günümüze kadar haftalık frekansta VAP üzerinden ulaşılabilmektedir.

Kripto varlık süreçlerinin raporlamasını MKK yapacak

Ekrem Arıkan, ülkemizde de epey ilgiyle takip edilen kripto varlık süreçlerine ait raporlamaların MKK bünyesinde gerçekleştirileceğini söyledi. Arıkan, “Kripto Varlıklar Merkezi Kayıt Sistemi hizmetimizi iç kaynaklarımızla geliştiriyor ve gerekli çalışmaları SPK ile birlikte yürütüyoruz. İnançlı bir kayıt ve raporlama altyapısını oluşturuyor ve sistemin kısa müddette hayata geçmesi için çalışıyoruz. SPK, TSPB ve Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları ile koordineli bir halde, başarılı çalışmaları paydaşlarımızla yaptığımız istişarelerde kıymetlendirerek inceliyoruz. Gereken altyapıyı büsbütün yerli ve ulusal kaynaklarımızla oluşturuyoruz” diye konuştu.

KAP ve e-GKS’nin altyapısını dönüştüreceğiz

“MKK olarak sermaye piyasalarının dijitalleşmesinin ana aktörü konumundayız” diyen Ekrem Arıkan, 2025 projelerine ait bilgi verdi: “Dijital altyapımız güçlendikçe bunu tüm piyasa aktörleriyle de koordineli geliştiriyoruz. 2025 yılına yönelik birçok projemiz bulunuyor. KAP ve e-GKS altyapı dönüşümleri öne çıkan projelerimiz ortasında yer alıyor.

Bunların yanı sıra kripto varlıkların inançlı kayıt ve raporlama altyapısının kurulumunu gerçekleştireceğiz. Sürdürülebilirlik konusunda yeni uygulamaya geçecek raporlamalar konusunda Kamu Nezareti, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) ile irtibat halindeyiz. Öte yandan bilhassa Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde ve gelişmekte olan yakın coğrafyamızdaki ülkelerde entegrasyon ve altyapı geliştirme çalışmalarımız bulunuyor. Küresel saklamacı kurumlara entegrasyon süreçlerimiz devam ediyor.”

KAP internet sitesi birinci çeyrekte açılacak

KAP, MKK’nın toplumda en çok bilinen hizmeti ve tüm piyasa iştirakçilerinin yakından takip ettiği en değerli bilgi kaynağı. KAP sistemine bildirim gönderen üye sayısı 3.800’e ulaşırken internet sitesini günlük olarak yaklaşık 25 bin kişi ziyaret ediyor. KAP taşınabilir uygulamasının kullanıcı sayısı ise 140 bine ulaştı. “2025 yılının birinci çeyreğinin sonunda yeni KAP internet sitesini kullanıma açmayı hedefliyoruz” diyen Ekrem Arıkan, “Kullanıcılarımızdan gelen talepleri de göz önüne alarak yürüttüğümüz bu projemiz kapsamında, KAP internet sitesi hem daha kullanıcı dostu bir dizayna kavuşacak, hem de altyapı güncellemesi gerçekleştirilmiş olacak. 2025 yılında yeni başlayacak olan sürdürülebilirlik raporlamalarının KAP sisteminde tahlil edilebilmesini sağlamaya yönelik çalışma gayemiz bulunuyor” bilgisini verdi.