Yapay Zeka Rekabetinde Yeni Gelişmeler ve Türkiye’nin Potansiyeli

Yapay Zeka Rekabetinde Yeni Gelişmeler

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka rekabeti, her geçen gün daha da yoğunlaşırken, bu alanda yeni ülkeler de yarışa katılıyor. Çin merkezli yapay zeka uygulaması DeepSeek’in düşük maliyetle geliştirdiği yeni modeli ve Alibaba‘nın Qwen 2.5 modeli, küresel yapay zeka savaşını yeni bir aşamaya taşıdı. ABD merkezli OpenAI’nin ise ChatGPT “o3” modelini tanıtmaya hazırlandığı haberleri, rekabetin daha da kızışacağına işaret ediyor.

Yapay Zeka Rekabetinin Ekonomik Boyutu

Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, yapay zekanın 2030 yılına kadar 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik büyüklüğe ulaşmasının beklendiğini vurguladı. Küçükşabanoğlu, “Son yıllarda teknoloji şirketlerinin artan gücü ve devletlerin bu şirketlerle ilişkisi, küresel diplomaside yeni stratejilere yol açıyor” diyerek, ülkelerin yapay zekayı yalnızca ekonomik bir değer olarak değil, aynı zamanda ulusal güvenlik açısından da ele aldığını belirtti. ABD ve Çin merkezli teknoloji şirketlerinin rekabetinin giderek büyüyeceğini ifade eden Küçükşabanoğlu, “Bu rekabet ilerleyen dönemlerde başka ülkelere de sıçrayacak. Yapay zeka artık stratejik bir gereksinim olarak görülüyor” dedi.

Ülkelerin Yapay Zeka Yatırımları

ABD ve Çin’in öncülüğünde gerçekleşen yapay zeka yarışına, Birleşik Krallık, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri ve Singapur gibi ülkeler de yatırım yaparak dahil olmaktadır. Bu ülkelerin yapay zeka alanındaki girişimleri ise şöyle özetlenebilir:

• Birleşik Krallık, yapay zeka projelerini koordine etmek için bir Yapay Zeka Ofisi kurmuştur.
• Birleşik Arap Emirlikleri, dünyada bir ilk olarak bir Yapay Zeka Bakanlığı kurmuş ve Yapay Zeka Üniversitesi açmıştır.
• Singapur, 40 yaş üstü çalışanlara ücretsiz yapay zeka eğitimi vererek bu alanda nitelikli insan kaynağı yetiştirmeyi hedeflemektedir.
• Fransa, 2024-2030 savunma bütçesinden yapay zeka projelerine 2 milyar Euro ayırmış ve ilk Yapay Zeka Bakanı’nı atamıştır.

Türkiye’nin Yapay Zeka Potansiyeli

Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin yapay zeka rekabetinde geri kalmamak için stratejik ve köklü adımlar atması gerektiğinin altını çizdi. Türkiye’den çıkan ve 1 milyar dolar değerini aşan 7 şirketin olduğunu hatırlatan Küçükşabanoğlu, yapay zeka yatırımlarının artırılması gerektiğini ifade etti: “Özellikle ülkemizde yaşayan 0-21 yaş arası gençlerin yapay zekaya ilgisi büyük bir avantaj olabilir. Bu potansiyeli girişimcilikle desteklersek, Türkiye yapay zeka liginde şu an bulunduğu 40’lı sıralardan ilk 20’ye girebilir.”

DeepSeek ve Gelecek

Türkiye Yazılımcılar Federasyonu (TÜYAFED) Genel Başkanı Mustafa Çalış, Çin’in son yıllarda yapay zeka alanındaki yatırımlarıyla dünya dengelerini değiştirdiğini dile getirdi. Çalış, “DeepSeek’in hızlı yükselişi, ‘yapay süper zeka’ya geçiş sürecini hızlandıracak. Bu durum, sektörün dönüşümünü devam ettirecektir” dedi. Çin’in DeepSeek modelini, yalnızca 6 milyon dolardan düşük bir bütçeyle geliştirdiği iddiasının büyük yankı uyandırdığını belirten Çalış, bu rekabetin büyük çip üreticileri ve teknoloji şirketleri üzerinde baskı oluşturduğunu ifade etti. Çalış, “DeepSeek’in bazı stratejik hamleleriyle küresel yapay zeka dengesini değiştirdiğini ve benzer farklı şirketlerin yakında ortaya çıkacağını” vurgulayarak, bu alandaki rekabetin giderek sertleşeceğine dikkat çekti.