Yapay zekâ, madencilik bölümünün de gündeminde

KPMG’nin “2024 Global Metal ve Madencilik Bölümüne Bakış” raporuna nazaran daldaki yöneticilerin neredeyse yarısı fırsatlardan yararlanmak için en kıymetli teknolojinin yapay zekâ ve makine tahsili olduğunu söyledi. Bunu yüzde 41 ile bilgi analitiği, yüzde 39 ile karbonsuzlaştırma teknolojileri, yüzde 32 ile bulut teknolojileri takip etti.

Öte yandan iştirakçilerin yüzde 36’sı “faaliyetleriniz için hangi cins siyasetler (veya düzenlemeler) en fazla risk arz etmektedir?” sorusuna “iş sıhhati ve güvenliği” cevabını verdi. İştirakçilerin yalnızca yüzde 28’i “AB Karbon Hudut Düzenlemesi Düzeneği üzere etrafla ilgili ticaret kuralları” en fazla risk ögesi olarak gösterdi.

Günümüzde karbonsuzlaşma, metal ve madencilik şirketleri için operasyonel kusursuzluğun temelini oluşturuyor. KPMG, kesimin sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlama potansiyelini ve bu yolda karşılaşılan zorlukları kapsamlı bir formda ele almak gayesiyle 450’den fazla üst seviye yöneticinin görüşleri ve kesimin önde gelen uzmanlarıyla yapılan röportajlara dayanarak, “2024 Global Metal ve Madencilik Bölümüne Bakış” raporunu hazırladı. Tesirli karbonsuzlaşmanın iş verimliliği ve kârlılık üzerinde ihtilal niteliğinde tesirler yaratabileceğini gösteren rapor, karbonsuzlaşmanın yalnızca çevresel yararlar sağlamakla kalmayıp birebir vakitte operasyonel dönüşüm ve gelişim için de vazgeçilmez bir yatırım olduğunu ortaya koyuyor.

Raporda yer alan ankete katılanların yüzde 61’i şirketlerinin büyüme beklentileri konusunda iki yıl öncesine kıyasla kendinden daha emin olduklarını belirtiyor. Üçte ikisi, bu artan itimadın, kısmen şirketlerinin sürdürülebilirlik amaçlarına ulaşma konusundaki iyimserliğinin artmasından kaynaklandığını tabir ediyor. Hasebiyle karbonsuzlaşma, bilhassa operasyonel dönüşüm projeleri ve toplumsal işletme lisansı taahhütleri ile birleştirildiğinde değerli bir iş fırsatı sunuyor.

“Önümüzdeki beş yıl içinde şirketiniz için en büyük iş fırsatı olarak neleri görüyorsunuz?” sorusuna verilen “faaliyetlerimizin karbon ayakizini, teknoloji yatırımları yoluyla dönüştürme” ve “faaliyetlerimizin maliyet verimliliğini, teknoloji yatırımları yoluyla dönüştürme” karşılıkları yüzde 47 ile birinci sırada yer aldı. Bunu yüzde 42 ile “yeni işletme modelleri geliştirme” ve yüzde 38 ile “yeni müşterilere ve piyasalara erişme” karşılıkları takip etti.

“Sektörün emisyonlarını düşürmek için hemen harekete geçmesi gerekiyor”

Rapor sonuçlarını kıymetlendiren KPMG Türkiye Metal & Maden Sektör Lideri ve Şirket Ortağı Burak Yıldırım, “Karbonsuzlaştırma alanındaki dönüşüm, şirketlere daha fazla dayanıklılık, çeviklik ve sürdürülebilir bir ekonomik yapı sunma potansiyeli taşıyor. Bu yılki raporumuzda, şirketlerin bu değişimler karşısında nasıl bir yol izlediğine dair derinlemesine içgörüler sunuyor. Karbonsuzlaştırma gayelerine ulaşmaya çalışırken tıpkı vakitte faaliyetlerinin maliyet aktifliğini artırmaya çaba eden bu şirketlerin önümüzdeki beş yıl için belirledikleri önceliklerini inceledik. Raporumuzda görüşlerini aldığımız yöneticiler ve uzmanlar tesirli karbonsuzlaşmanın iş verimliliği ve kârlılık üzerinde kıymetli tesirler yaratabileceğini söz etse de kaydedilen ilerlemelere karşın, dalın sera gazı emisyonları hala yüksek düzeylerde seyrediyor ve hemen harekete geçilmesi gerekiyor. COP28 ve COP29 Birleşmiş Milletler İklim Konferansı’nda vurgulandığı üzere, iklim hareketindeki yavaş ilerleme global maksatları tehlikeye atıyor. Metal ve madencilik şirketleri, tedarik zincirindeki artan zorluklara karşın düşük karbonlu süreçlerin geliştirilmesini hızlandırmalı. Raporumuz, yöneticilere ve paydaşlara bu zorlukların üstesinden gelebilmeleri için kıymetli bölüm içgörüleri ve başarılı uygulamalar sunuyor.” dedi.

En tesir yol karbonsuzlaşmayı kurumsal stratejilerinin bir kesimi yapmak

Ankete katılan yöneticilerin yüzde 57’si karbonsuzlaşma gayelerine ulaşmanın en tesirli yolunun, bu gayeleri genel kurumsal stratejilerinin bir kesimi haline getirmek olduğunu belirtiyor. Lakin, rapora nazaran önlerinde birçok zorluk bulunuyor. Metal ve madencilik bölümü yöneticilerinin, dalgalanan emtia fiyatları ve daima değişen talep şartları ortasında yeni üretim süreçlerini finanse etmek için milyarlarca dolar kaynak sağlamaları gerekiyor. Ayrıyeten, karbon dönüşümünü hayata geçirmek için gerekli kritik maharetleri iş gücü piyasasında bulup işe kazandırmalarının da kıymetli bir öncelik olacağı öngörülüyor.

Kurumlar için yapay zekâ en kıymetli teknoloji olarak görülüyor

Yöneticilerin yüzde 55’i ise net sıfır emisyona ulaşmanın en tesirli yolunun, çelik üretiminde karbon salınımını azaltan yeni teknolojilere yatırım yapmak olduğunu tabir ediyor. Kurumlar için yapay zekâ en kıymetli teknoloji olarak görülüyor. Yöneticilerin yüzde 43’ü, yapay zekânın şirketlerinin en büyük stratejik sıkıntılarından kimilerini çözmesine yardımcı olmak ve daha taktiksel gayeler için kullanılacağını söylüyor. Ayrıyeten iştirakçilerin yüzde 45’i “fırsatlarınızdan yararlanmak için en kıymetli teknoloji cinsleri hangileri?” sorusuna yapay zekâ ve makine öğrenme teknolojileri formunda cevap verdi. Bunu sırasıyla yüzde 41 ile bilgi analitiği, yüzde 39 ile karbonsuzlaştırma teknolojileri, yüzde 32 ile bulut teknolojileri, yüzde 30 ile 5G, yüzde 25 ile robotik proses otomasyonu, yüzde 24 ile jeoloji ve cevher kütle tespiti teknolojisi takip etti.

Teknolojilerin hayata geçirilmesinde en büyük mani maharet eksiklikleri

Buna rağmen iştirakçilerin yüzde 47’si en yeni teknolojilerin hayata geçirilmesinde karşılaşılan en büyük pürüzün maharet eksiklikleri olduğunu belirtiyor. Daldaki yöneticiler, süratli değişen piyasa şartları nedeniyle tedarik zincirindeki meseleleri çözebilmek için bu alanda uzman bireyleri işe almak zorunda. Ayrıyeten, emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar, mevcut duruma yeni bir karmaşıklık da katıyor.

Girdi fiyatlarındaki dalgalanma, madencilik şirketleri için daha değerli bir faktör

Katılımcıların yüzde 66’sı işletme risklerindeki artışın çıktı fiyatlarını daha dalgalı hale getirdiğini belirtiyor. Girdi fiyatlarındaki dalgalanma, madencilik şirketleri (yüzde 59) için metal şirketlerine (yüzde 46) kıyasla daha değerli bir faktör olarak öne çıkıyor. Ayrıyeten “faaliyetleriniz için hangi cins siyasetler (veya düzenlemeler) en fazla risk arz etmektedir?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 36’sı “iş sıhhati ve güvenliği” cevabını verdi. Bunu yüzde 33 ile “iş kanunları ve iş gücü düzenlemeleri” takip etti. İştirakçilerin yalnızca yüzde 28’i en fazla risk olarak “AB Karbon Hudut Düzenlemesi Sistemi üzere etrafla ilgili ticaret kuralları” görüyor.

Foreks Haber Merkezi