Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2024 yılının aralık ayı ve ocak-aralık devri bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Merkezi idare bütçe sarfiyatları yüzde 22,3 arttı
Buna nazaran, merkezi idare bütçe masrafları Aralık 2023’te 1 trilyon 395 milyar 37 milyon lira iken geçen yılın birebir ayında yüzde 22,3 artışla 1 trilyon 706 milyar 788 milyon liraya çıktı. Böylelikle 2024’te merkezi idare bütçe masrafları için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 15,4’ü kullanılmış oldu.
Faiz dışı istikrar, Aralık 2023’te 805 milyar 681 milyon lira açık iken 2024’ün tıpkı ayında 753 milyar 958 milyon lira’ya ulaştı.
Faiz hariç bütçe masrafları, Aralık 2024’te bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 20,6 artarak 1 trilyon 631 milyar 535 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı ise 2023’ün tıpkı ayında yüzde 27,4 iken geçen ay yüzde 16,6 olarak hesaplandı.
Personel sarfiyatları yüzde 84,9 arttı
Aralık 2024’te işçi masrafları, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 84,9 artarak 173 milyar 923 milyon lira oldu. İşçi sarfiyatları için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 6,8’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi masrafları, Aralık 2024’te bir evvelki yılın tıpkı ayına kıyasla yüzde 76,7 artışla 27 milyar 574 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 8,8’i kullanılmış oldu.
Söz konusu devirde, mal ve hizmet alım sarfiyatları için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 21,9’u harcandı. Aralık 2024’te yüzde 81,9 artışla 148 milyar 571 milyon lira mal ve hizmet alımı masrafı gerçekleşti.
Cari transferler Aralık 2024’te, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38,8 artarak 429 milyar 888 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 10,1’i kullanıldı.
Aralık 2024’te 218 milyar 75 milyon lira sermaye masrafı gerçekleşirken sermaye transferi 568 milyar 644 milyon lira olarak hesaplandı. Borç verme masrafları ise 64 milyar 861 milyon lirayı buldu.
Faiz masrafları, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 77,8 artışla 75 milyar 253 milyon liraya ulaştı.
Bütçe gelirleri
Merkezi idare bütçe gelirleri, Aralık 2023’te 547 milyar 23 milyon lira iken geçen ay yüzde 60,4 artarak 877 milyar 577 milyon liraya yükseldi. Bütçe kestirimine nazaran, bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı Aralık 2023’te yüzde 11,1 iken geçen ay yüzde 10,4 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı 754 milyon liraya çıktı
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Aralık 2023’e nazaran yüzde 60,4 artarak 707 milyar 754 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe varsayımına nazaran gerçekleşme oranı ise Aralık 2023’te yüzde 10,3 iken geçen ay yüzde 9,6 olarak hesaplandı.
Genel bütçe vergi dışı öbür gelirleri yüzde 48,7 artışla 136 milyar 604 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 29 milyar 619 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 600 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi çeşitleri prestijiyle Aralık 2024’te bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran gelir vergisi yüzde 122,6, kurumlar vergisi yüzde 1,6, dahilde alınan katma bedel vergisi yüzde 82,3, özel tüketim vergisi yüzde 48,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 93,1, ithalde alınan katma bedel vergisi yüzde 26,1, damga vergisi yüzde 74,1, harçlar yüzde 75 ve başka vergiler tahsilatı yüzde 21,7 arttı.
Ocak-Aralık 2024 periyodu gerçekleşmeleri
Merkezi idare bütçe masrafları, 2023’te 6 trilyon 588 milyar 16 milyon lira iken geçen yıl yüzde 63,6 artışla 10 trilyon 777 milyar 9 milyon liraya yükseldi. Böylece 2024’te merkezi idare bütçe sarfiyatları için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon lira ödeneğin yüzde 97,2’si kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe masrafları, Ocak-Aralık 2024 devrinde bir evvelki yılın tıpkı devrine kıyasla yüzde 60,8 artarak 9 trilyon 506 milyar 553 milyon liraya çıktı. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı yüzde 96,7 olarak hesaplandı.
Personel masrafları, kelam konusu periyotta yüzde 101,3 artışla 2 trilyon 665 milyar 963 milyon lira olurken işçi masrafları için bütçede öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon lira ödeneğin yüzde 104,4’ü kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi sarfiyatları, bu periyotta 2023’e kıyasla yüzde 78,8 artarak 332 milyar 157 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 312 milyar 451 milyon lira ödeneğin yüzde 106,3’ü harcandı.
Ocak-Aralık 2024 periyodunda mal ve hizmet alım sarfiyatları için bütçede öngörülen 679 milyar 766 milyon lira ödeneğin yüzde 109,6’sı kullanıldı. Bu periyotta, yüzde 64,1 yükselişle 744 milyar 865 milyon lira mal ve hizmet alımı masrafı gerçekleşti.
Cari transferler yüzde 62,8 artarak 3 trilyon 863 milyar 599 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 4 trilyon 266 milyar 709 milyon lira ödeneğin yüzde 90,6’sı harcandı.
Söz konusu devirde 943 milyar 100 milyon lira sermaye sarfiyatı, 640 milyar 357 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme masrafları ise 316 milyar 513 milyon lira olarak hesaplandı.
Faiz masrafları yüzde 88,3 artarak 1 trilyon 270 milyar 455 milyon lirayı buldu.
Merkezi idare bütçe gelirleri ise 2023’te 5 trilyon 207 milyar 566 milyon lira iken geçen yıl yüzde 66,5 artışla 8 trilyon 670 milyar 863 milyon liraya çıktı. Bütçe kestirimine nazaran, bütçe gelirlerinin ocak-aralık periyodu gerçekleşme oranı 2023’te yüzde 105,6 iken geçen yıl yüzde 102,8’e geriledi.
Vergi gelirleri tahsilatı, kelam konusu periyotta bir evvelki yıla nazaran yüzde 62,3 artarak 7 trilyon 304 milyar 863 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe iddiasına nazaran gerçekleşme oranı ise yüzde 98,6 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı öteki gelirleri de yüzde 90,3 artarak 1 trilyon 134 milyar 182 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 187 milyar 878 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 43 milyar 941 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi çeşitleri prestijiyle Ocak-Aralık 2024 devrinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran gelir vergisi yüzde 120,1, kurumlar vergisi yüzde 13,2, dahilde alınan katma paha vergisi yüzde 96,4, özel tüketim vergisi yüzde 56,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 158,8, ithalde alınan katma kıymet vergisi yüzde 40,5, damga vergisi yüzde 78,9, harçlar yüzde 59,6 ve başka vergi gelirleri yüzde 40,5 arttı.