Ukrayna’yı satıyor Rusya’da %100 kelam sahibi oluyor

Türkiye’nin en büyük bi­ra üreticilerinden biri olan Anadolu Efes Bi­racılık ve Malt Sanayii, 2008 yılında Rusya’ya 2012’de de Ukrayna pazarına girdi. Şir­ket, paydaşlık yapısıyla kısa sü­rede iki pozisyona da hakim ol­du.

Yaklaşık 13 yıl evvel serma­yesinin yüzde 100’üne sahip olduğu Hollanda’da mukim iştiraki Efes Breweries Inter­national N.V. (EBI) ve EBI’nin yüzde yüzüne sahip olduğu Almanya’da mukim iştiraki Euro-Asien Brauereien Hol­ding GmbH (Euro Asien) va­sıtasıyla SABMiller Plc.’nin (SABMiller) Rusya ve Ukray­na’daki tüm bira faaliyetleri­nin 1,9 milyar doları karşılı­ğında satın almıştı.

Gelinen noktada geçen sene Anadolu Efes, Rusya’da tek kelam sahibi olmak için kolları sıvadı. Hatta Kamuyu Aydınlatma Platfor­mu’na (KAP) yapılan açıkla­mada da AB InBev Efes BV’de­ki AB InBev’in paylarını sa­tın almada anlaştığı paylaşıldı. Ama savlara nazaran, Ukray­na operasyonlarını o dönem­de devam ettiren şirkete Rusya Devlet Başkanı Vladimir Pu­tin’den onay çıkmadı. Ukray­na’nın idaresinden komp­le çıkmaya hazırlanan şirket sonunda Putin’i ikna etti.

Ku­lis bilgiye nazaran muahede kelamlı olarak tamamlandı. Şayet ger­çekleşirse Anadolu Efes şim­di bölgedeki tek hakim olacak. Efes’in Rusya operasyonun­daki paydaşlığı sona erecek. Uk­rayna fabrikası satılacak. Alı­nacak yüzde 24’lük hisseyle bir­likte Rusya operasyonu yüzde 100 Anadolu Efes’in olacak.

Uzun bir müddettir onay bekliyordu

Bu yıl yeni bir muahede için harekete geçildi. Taraflar 2024 yılında yeni bir anlaş­ma üzerinde mutabık kaldı. Bu kapsamda, Anadolu Efes, AB InBev’in Rusya’daki pay­larını devralacak; AB InBev ise Anadolu Efes’in Ukrayna’da­ki hisselerini alacak. Yapılacak olan bu değişikler uzun bir sü­redir onay bekliyordu. İddia­lara nazaran, bu onay verildi. Fa­kat tam resmileşmediğinden KAP’a bir açıklama şimdi ya­pılmadı.

Savaş dönüm noktası oldu

Savaşın başlamasıyla birlik­te, Anadolu Efes, Ukrayna’da­ki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Bilhassa 24 Şubat 2022 tarihinde üretim faali­yetleri askıya alındı ve Cher­nigiv fabrikası 2022 yılının Ekim ayında kısmen çalışma­ya başladı. Savaş şirket için bir manada dönüm noktası oldu. Anadolu Efes, Rusya ve Ukray­na’daki operasyonlarını mev­cut şartlara ahenk sağlayacak formda yine yapılandırdı.

En son Ekim 2024’te KAP’a bildirdi

Anadolu Efes, ortağı Anheu­ser Busch (AB) InBev’in Rus­ya iş kolundaki hisselerini sa­tın alacağını, buna karşılık Ukrayna iş kolundaki hisseleri da AB InBev’in devralacağını Ekim 2024’te KAP’a bildirmiş­ti.

Anlaşmanın gerekli onayla­rın akabinde tamamlanması bekleniyordu. Şirketin KAP’a yaptığı açıklamada, Rusya iş kolundaki tüm payların Tür­kiye’de yerleşik bir küme şirke­tine devredileceği tabir edilir­ken: “Şirketimiz ile Anheuser Busch InBev SA/NV (“AB In­Bev”) ortasında Nisan 2022’de başlatılan görüşmelerin ardın­dan, taraflar Efes Breweries International B.V. ‘nin (EBI), AB InBev’in AB InBev Efes B.V.’deki denetim gücü olmayan hisselerini satın almasıyla ilgili yeni şartlar üzerinde anlaş­maya varmıştır.

Yeni anlaşma­ya nazaran, Anadolu Efes, AB In­Bev’in Rusya iş kolundaki pa­yını devralacaktır. AB InBev ise Anadolu Efes’in Ukrayna iş kolundaki hissesini devralacak­tır. Daha evvel de belirtildiği gi­bi, mutabakatın tamamlanması, belli şartlara bağlı olup ge­rekli tüm mercilerden alınacak onaylara tabidir” denildi.

Rus otoriteler daha evvel müsaade vermedi

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte şirket, iki ülkedeki operasyonlarını da tekrar gözden geçirmek zorunda kaldı. 24 Şubat 2022’de Anadolu Efes Rusya’nın savaş düğmesine basmasının akabinde çalışan güvenliği sağlamak için Ukrayna’daki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Şirket, Belçikalı bira üreticisi AB InBev ile Rusya’da ortak bir teşebbüs olan AB InBev Efes BV’yi yönetiyor. 2022 yılında AB InBev, Rusya’daki paylarını Anadolu Efes’e satma niyetini açıklamıştı. Lakin, Rusya’daki düzenleyici otoriteler, bu satış sürecini onaylamadı. Anadolu Efes, bu süreçte Rusya’daki operasyonlarını mevcut yapısıyla sürdürmeye devam etti.