TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan, TÜSİAD ve Koç Üniversitesi katkılarıyla kurulan Ekonomik Araştırmalar Forumu’nun düzenlediği “2025 Yılında Türkiye Ekonomisi” başlıklı konferansta konuşma gerçekleştirdi.
2023 yılında iktisat siyasetlerinde değerli bir değişimin başladığına dikkat çeken Turan, “2024 yılı da attığımız kıymetli adımların meyvelerini toplamaya başladığımız bir yıl oldu. Geride bıraktığımız neredeyse bir buçuk yılda Ülke Risk Primi, Merkez Bankası rezervleri ve cari açık manasında pek çok muvaffakiyet elde edildi. Bu süreçte TÜSİAD olarak istişare süreçlerine katkı sağladık ve bilhassa enflasyon ile uğraş noktasında takviyemizi her vakit vurguladık” sözünü kullandı.
“Dezenflasyon süreci 2025’te de devam edecek”
Enflasyonu düşürmenin birinci evresinde ilerleme sağladıklarını anlatan Orhan Turan, “Ancak artık daha güçlü bir süreç başlıyor. Dezenflasyon süreci 2025’te de devam edecek, fakat hedeflenen düzeylere ulaşabilmemiz için bütüncül bir bakış açısıyla hareket ederek para siyasetini daha uyumlu bir mali siyaset ve yapısal ıslahatlarla desteklememiz gerekiyor. Bunun için enflasyonla uğraş konusunda sağlanan toplumsal mutabakatı bozacak adımlardan kaçınılmalı, para siyasetinin yanlışsız işleyişinden ve Merkez Bankası bağımsızlığından ödün verilmemeli, gelirler ve maliye siyasetini da içeren daha kapsamlı bir uzun vadeli program tasarlanmalı, güç ve tarım-gıda üzere kesimlerde muhtaçlık olan ıslahatlar yapılmalı” dedi.
“Güçlü adımlara gereksinim duyuluyor”
Geçtiğimiz yılda Merkez Bankası’nın başarılı siyaseti devam ederken, maliye siyaseti tarafında bilhassa kamuda tasarruf ve kayıt dışı ile çabada daha güçlü adımlara muhtaçlık duyduklarının altını çizen Turan şöyle devam etti:
“Benzer formda harcama kompozisyonunun çok daha verimli olması gerektiğine inanıyoruz.
Ciddi bir kamu harcama ıslahatı çerçevesinde 3 başlıkta süratli ve sistematik adım atılmasına muhtaçlık var:
1. İktisadın aktif işleyişine katkısı olmayan kamu harcama kalemlerinde önemli tasarrufa gidilmesi.
2. İktisadın faal işleyişine dayanak verecek olan eğitim, teknoloji, üretimin yine yapılandırılması üzere alanlarda kamu kaynaklarının artırılması.
3. Toplumsal devlet sorumluluğunun direkt, açık ve şeffaf uygulanan bir toplumsal siyaset ile yerine getirilmesi.”
“Vergi adaletine ziyan veren af uygulamalarından kaçınılmalı”
Kayıt dışı iktisatla çaba konusunun kamunun da gündemine girmiş olmasını memnuniyetle karşıladıklarını kaydeden Turan, “TÜSİAD olarak bu mevzuda alınacak tedbirlere daha evvel olduğu üzere bundan sonra da dayanak olmaya devam edeceğiz. Kayıtlı mükellefler için vergi oranlarının artırılması yahut bu mükelleflere ek vergiler yüklenmesinden çok vergilendirilmeyen alanlara yönelik vergi getirilmesini, vergi adaletine ziyan veren af uygulamalarından kaçınılmasını, vergi kontrollerinin öncelikle kayıt dışı alanlara odaklanmasını son derece önemsiyoruz. Bu bahisteki ayrıntılı tekliflerimizi her fırsatta kamu ile paylaşıyoruz ve paylaşmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
“Dijital dönüşüme gereğince entegre olamıyoruz”
Reel kesim bilançolarında bir ölçü bozulmanın yaşandığı bir süreçten geçtiklerini anlatan Turan, “Bir yandan faiz, kur, enflasyon problemlerine baş yorarken, öteki yandan dijital dönüşüme gereğince güçlü formda entegre olamıyoruz. Önümüzdeki periyotta otomasyona, insan kaynağına, markaya yatırım yapmazsak verimliliğimizi arttıramayacağız ve rekabetçilik avantajımızı kaybedeceğiz. Kalıcı, sürdürülebilir, gerçek bölüşülmüş refahın ve ekonomik kalkınmanın sağlanması için hem çok daha esaslı ıslahatlar gerekiyor hem de endüstrinin bakış açısının değişmesi gerekiyor” dedi.
Beklentilerini sıraladı
Önümüzdeki devirdeki bekletilerini de sıralayan Turan, “Beklentimiz; hukuk devletinin, yargı sisteminin ve demokrasinin güçlendirilmesi, tüzel öngörülebilirliğin sağlanması ve piyasa iktisadı prensipleri ile uyumlu siyasetler geliştirilmesi, kurumsal kapasite ve bağımsızlığın artması, çağımıza uygun bir eğitim ıslahatının yapılması, verimlilik ve rekabetçiliğin artması için teknolojik dönüşümün desteklenmesi, endüstride yeşil dönüşümün temel alınması, kayıt dışı iktisat ile daha aktif bir uğraş. Bu alanlara önemli halde eğilmediğimiz sürece kısa vadede elde ettiğimiz muvaffakiyetleri uzun vadeli kazanımlara dönüştürme bahtımız olmayacak. Bu nedenle TÜSİAD olarak bu alanlardaki yapısal değişimlerin ehemmiyetin ve aciliyetin her fırsatta vurguluyoruz” tabirini kullandı.