Türkiye’deki Suriyelilerin dönüşü tarım bölümünü nasıl tesirler? ‘Sektör biter, önlem şart’ dedi

Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) çatısı altında hareket eden silahlı muhalif güçler, 61 yıllık Baas rejimine son verdi. Babası Hafız Esad’ın mevti üzerine 17 Temmuz 2000’de ülkenin başına geçen Beşar Esad ise HTŞ güçlerinin ilerleyişi üzerine 8 Aralık 2024’te ülkeyi terk ederek Rusya’ya sığındı.

Bu gelişmenin akabinde iç savaş sırasında yüklü Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere dünyanın pek çok ülkesine dağılan Suriyeliler ülkelerine dönmeye başladı.

Peki Suriyelilerin dönüşü Türkiye’de iş hayatını nasıl etkileyecek? Türkiye’de kayıtdışı çalışan Suriyeli sayısının 500 bin civarı olduğu kestirim ediliyor. Suriyeli sığınmacıların en çok çalıştığı bölümler ise dokuma, sanayi, inşaat, hizmetler, oto bakım ve tamir, deri imalatı ve besin bölümü. Tarım bölümünde de Suriyeliler 11 yıldır orta eleman gereksinimini kapatıyordu.

Tarım kesimi endişeli

Geri dönüşler tarım dalı temsilcilerini endişelendirdi. Türk tarım çalışanlarının başta turizm olmak üzere hizmet dalına yöneldiğini belirten temsilciler, Suriyeli tarım çalışanlarının ülkesine dönmesi halinde ucuz çalışanların Türkiye’ye getirilmesi gerektiğini belirtti.

Mevsimlik tarım emekçisi toplayıp personel ile patron ortasında aracılık yapan ‘elci’ler de Suriye’ye dönüşlerle ilgili önlem alınması gerektiğini tabir ediyor.

İHA’nın haberine nazaran; portakal hasadı sırasında bahçede karşı karşıya gelen Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan ile tarımda elci olarak çalışan Hayrettin Çelik, Suriyelilerin dönüşünün tarım dalına tesirlerini ele aldı.

‘Dönüş olursa Doğu’dan personel talep edeceğiz’

Elci Hayrettin Çelik, Türk tarım emekçilerinin teşvik edilmesi gerektiğini anlatarak, “Şu anda Suriyeli tarım emekçilerinden giden olmadı. Bizim 10 yıl evvelki tarım çalışanlarımız farklı kesimlere kaydığı için şu anda çalışan personellerin yüzde 70’i Suriyeli. Bu bir gerçek. Şayet dönüş olursa biz tekrar Doğu vilayetlerinden personel talep edeceğiz” dedi.

İşçilerin Adana’ya gelmemelerindeki en büyük sebeplerden bir tanesi de kira fiyatları olduğunu anlatan Çelik, “Biz emekçiyi teşvik etmek istiyorsak çalışanların barınma yerlerini temin etmemiz lazım. Çukurova büyük bir ova. 11 yıldır Suriyeliler var lakin bizim yerli emekçilerimizi de desteklememiz lazım. Şayet bu Suriyelilerin hepsi birden ülkelerine dönerse kasvetle karşı karşıya geliriz. Tedbir alınması lazım” tabirlerini kullandı.

‘Suriyeliler gittiğinde emekçi bulamayacağız’

Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan ise 11 yıl evvelki tarım yerleriyle şimdikiler ortasında fark olduğunu belirterek, “Suriyeliler gittiğinde emekçi bulamayacağız. Çok önemli problemler yaşayacağız. Afrika ve Türk cumhuriyetleri ülkelerinden emekçi getirmeliyiz. Bu şahıslar için prefabrik yapılar yapılıp barınmaları sağlanmalı” dedi.

Son 10 yılda birçok yeni narenciye ağacı ekildiğini hatırlatan Doğan, “Suriyelilerin gitmesi demek tarım kesiminin bitmesi demek. Onlar yokken de bizim tarım kesimimiz vardı lakin bu kadar ekili alanımız yoktu. Sert çekirdekli eserlerimiz yoktu. Damlama sulama sistemlerimiz yoktu” sözlerini kullandı.

Meyvelerin toplanması, budanması ve hazırlanması için çalışana muhtaçlık duyulduğunu söyleyen Doğan, “Suriyeliler gittiğinde tarım bölümü sekteye uğrar. Yeni narenciye ağaçları ekildi. Onlar büyüdüğünde biz emekçi bulma konusunda daha da külfete gireceğiz” diye konuştu.