Türkiye’de sisteme giren doğal gaz oranı arttı

Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) datalarından elde edilen bilgilere nazaran, geçtiğimiz yıl yaz aylarında artan hava sıcaklıklarının tesiriyle elektrik tüketiminde ve ihraç edilen doğal gaz ölçüsünde artış yaşandı. Bu durum, doğal gaz talebinin yükselmesine neden oldu.

Söz konusu devirde Türkiye’de sisteme verilen doğal gaz ölçüsü 56 milyar 390 milyon 412 bin metreküp olarak belirlendi. 2023 yılında bu sayı 51 milyar 477 milyon 297 bin metreküp olarak kaydedilmişti. Türkiye’de doğal gaz ihracatı yapılması nedeniyle, toplam tüketimle sisteme giren gaz ölçüsü ortasında yaklaşık yüzde 5’lik bir fark oluşabiliyor.

En yüksek gaz girişi aralık ayında gerçekleşti

Geçen yıl Türkiye’ye en fazla doğal gaz girişi aralık ayında oldu ve bu ölçü yaklaşık 7 milyar 600 milyon metreküp olarak ölçüldü. Buna karşılık, en düşük doğal gaz girişi ise haziran ayında yaklaşık 2 milyar 671 milyon 560 bin metreküple kayıtlara geçti.

Sisteme gaz girişinin en ağır olduğu tarih, 11 Kasım 2024 olup bu gün 285 milyon 244 bin 582 metreküp doğal gaz sisteme verildi. En düşük gaz girişi ise 18 Haziran 2024 tarihinde 51 milyon 289 bin 884 metreküp olarak kaydedildi.

2024, LNG mutabakatlarında kıymetli bir yıl oldu

Türkiye, son yıllarda doğal gaz ihracatı ve ithalatında kaynak çeşitliliğini artırma istikametinde kıymetli adımlar atarken, 2024 yılı LNG tedarikinde yeni mutabakatlarla öne çıktı. Son 20 yılda inşa edilen LNG tesisleri ve Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) ile boru gazının yanı sıra sıvılaştırılmış doğal gaz tedarik kapasitesini artıran Türkiye, geçtiğimiz yıl yaklaşık 100 milyar metreküp LNG tedarikini kapsayan mutabakatlar imzaladı.

Bu kapsamda, BOTAŞ 2023 yılında 4 farklı şirketle LNG tedarikine yönelik muahedeler yaptı. Ocak 2023’te Umman ile imzalanan mutabakat doğrultusunda, 2025-2035 yılları ortasında yıllık 1 milyon tona kadar (yaklaşık 1,40 milyar metreküp) LNG ithal edilecek. Mayıs 2024’te ExxonMobil ile varılan Mutabakat Muhtırası’na nazaran, şirket Türkiye’ye yıllık 2,5 milyon tona kadar (yaklaşık 3,45 milyar metreküp) LNG sağlayabilecek.

Ayrıca, BOTAŞ’ın Shell ile 2 Eylül 2024’te ve TotalEnergies ile 18 Eylül 2024’te imzaladığı mutabakatlara nazaran, 2027’den itibaren 10 yıl boyunca LNG tedarik edilecek. Shell ile yapılan mutabakat kapsamında yıllık 4 milyar metreküp, TotalEnergies ile yapılan muahede kapsamında ise yıllık 1,6 milyar metreküp doğal gaz tedariki planlanıyor. Bu gazın bir kısmı ABD’deki üretim terminallerinden dolum yapılarak teslim alınacak, bir kısmı ise Türkiye yahut Avrupa terminallerine teslim edilecek.

Bu mutabakatlar kapsamında, toplamda yaklaşık 100 milyar metreküplük doğal gaz temini öngörülüyor. LNG altyapısına ek olarak Türkiye, boru sınırları aracılığıyla da Rusya, Azerbaycan ve İran’dan doğal gaz tedarik ediyor. Rusya’dan TürkAkım çizgisi üzerinden yıllık 31,5 milyar metreküp, Mavi Akım çizgisinden ise 16 milyar metreküp gaz alma kapasitesine sahip.

Azerbaycan’dan gelen Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Çizgisi (TANAP) yıllık 16 milyar metreküp kapasiteye sahipken, İran-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı’nın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp düzeyinde bulunuyor.