Türk bankalarından 15 milyar dolarlık borçlanma! Maliyetler düştü vadeler uzadı

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

Hükümetin uyguladığı Or­todoks iktisat politika­ları ve dezenflasyon sü­recine yönelik atılan adımların tesiri ile dış finansman piyasa­sı canlandı. Maliyetlerin düşme­si ile iştahı artan Türk bankaları bu yıl yurtdışından sendikasyon tekniğiyle yaklaşık 15 milyar do­lar borçlanmaya gitti. Ayrıyeten, uzun mühletten beri birinci kere vadeler 2 yıla kadar uzarken, alınan krediler dış ticaretin finansmanının yanı sıra; 2020 yılında birinci sefer alınmaya baş­lanan sürdürülebilir projelerde kullanıldı.

Türk bankaları 2024 yı­lında 14.9 milyar dolar (6,9 milyar Euro ve 7,5 milyon dolar) borçlan­dı. 2023 yılında 12,8 milyar dolar, 2022 yılında da 11,4 milyar dolar borçlanan bankacılık kesimi, sen­dikasyon kredilerinde 2013 yılında 22,4 milyar dolar ile rekor kırmıştı.

2023 yılının Haziran ayında Mehmet Şimşek’in Hazine ve Ma­liye Bakanı olmasının ardından başlatılan enflasyonla gayret programı ve atılan olağanlaşma adımları sonrasında, Türkiye gri listeden çıktı ve memleketler arası kre­di derecelendirme kuruluşları ta­rafından not görünümü iyileşti­rildi.

Ortodoks siyasetlere dönüş sonrası, yabancı finans kuruluşla­rının Türkiye’ye yönelik raporla­rının artması ve memleketler arası kre­di derecelendirme kuruluşları­nın Türkiye’nin not görünümünü olumlu istikamette revize etmesi son­rasında, 2024 yılına 284’ten baş­layan Türkiye’nin risk primi CDS (5 yıllık), yıl içinde en düşük 252 puanlara kadar güzelleşme kaydetti. Böylelikle maliyetlerin gerilemesi bankaların bu kanala yönelmesi­ni sağladı ve borç çevirme oranla­rı yükseldi. Mevduat faizlerindeki yüksek seyir de bankaların yurtdı­şı borçlanma iştahını artırdı.

2023 yılının birinci yarısında yüz­de 90 seviyesinde olan sendikasyon yenileme oranları finansman im­kanlarının artmasıyla birlikte yı­lın ikinci yarısında yüzde 130’a ka­dar dayandı. Sendikasyon çevirme oranlarındaki artış 2024 yılında da devam etti ve bankalar yüzde 120 ile portföylerini yenilediler. Ge­çen yıl yüzde 4-4,25 başlayıp yüz­de 3,50 devam eden 1 yıllık dolar ve Euro borçlanma faizleri bu yıl düş­meye devam ederek yüzde 2,25- 2,50 başlayıp yüzde 1,5-1,75’e indi.

2013’teki rekor tazelenebilir

Türk bankalarının mevduattan sonra en değerli finansman kayna­ğı olan sendikasyon kredilerindeki bu canlılık 2025 yılında da devam edecek mi? Bankacılık kesimi kay­naklarımıza nazaran, enflasyonla mü­cadele kapsamında atılan adım­lar ve olağanlaşmanın sürme­siyle Türkiye’nin risk primindeki düşüş, kredi notu artırımı, yaban­cı sermayenin girmesi ile bankalar bu kanalı kullanmaya devam ede­cek.

Ayrıca, not artırımlarıyla bera­ber maliyetlerde de düşüş sürecek. Bankacılar, “Mehmet Şimşek’in vazifeye başlamasıyla uygulanan or­todoks siyasetlerdeki döngü de­vam ederse, Türk bankaları borç­lanmaya devam edeceklerdir. Çün­kü sendikasyon ve seküritizasyon kredilerini bir prestij olarak görü­yorlar ve yabancı bankalarla ilişki­lerini geliştiriyorlar.

Yabancı ban­kalar için bu usul ihraçlara iştirak sağlamak diğer işbirliklerinin ka­pısını açıyor. 2023 yılında 700 baz puanların üzerine çıkan CDS’lerin 250’ye düşmesi de artışı da tesirli oldu. FED’in kelamlı yönlendirmesi ile düşmeye başlayan Sofr+ oran­larındaki düşüş devam ederse, ha­cimler daha da artabilir ve dış fi­yatlama şartları Türk bankaları lehine gelişebilir ve 2013 yılındaki rekor yeni yılda tazelenebilir” diye konuştular.

Avrupalı bankalar geri dönüyor

Görüştüğümüz bir öteki ban­kacı ise, ülkelerdeki çeşitlemele­re dikkat çekti. 2023 öncesi, inanç ortamının azalmasıyla birinci olarak Avrupalı bankaların çıkış yaptığı­nı söz ederek, “Avrupalı bankalar 2024 yılında geri dönmeye başla­dı. Aslında yabancı yatırımcıların gi­debileceği çok fazla ülke de yok, fi­yatlar burada daha güzel. Parayı park edecekleri inançlı limanız” dedi.

QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık: Kredi notu artışı ve enflasyondaki düşüş ivme katabilir

Geçtiğimiz sene başlayan ve bu yıl güçlendirilerek devam eden ekonomik istikrar çerçevesin­de, Türkiye’nin kredi notu 2 ka­deme yükseltilmiş ve bu durum yurtdışı finansman imkanlarını olumlu etkiledi. Ödemeler den­gesi datalarında, bankaların son 12 aylık uzun vadeli borçlanma fiyatı Ekim ayında 31,6 milyar dolar ile son 6 yılın en yüksek se­viyesine ulaştı. Bankaların uzun vadeli borç yenileme oranı da 2018-2023 ortasında %100’ün altında seyrettikten sonra, son devirde yükselmiş ve Ekim ayı prestijiyle %139’a çıktı. Bu artışta, öteki kredilerin yanında, sen­dikasyon kredilerinin de tesiri oldu.

Bankaların bilançosun­daki toplam sendikasyon kredi meblağı, BDDK datalarına nazaran, Ni­san 2018’deki 21,7 milyar dolar düzeyinden Haziran 2023’te 12,1 milyar dolara kadar geriledi. Lakin, yenileme oranlarındaki artış ile birlikte toplam sendikas­yon kredi stoku Ekim ayında 16,6 milyar dolara yükseldi. Ayrıyeten, sendikasyon kredilerinde 1 yıllık vadenin dışında, 2-3 yıl üzere daha uzun vadelerde borçlanma im­kanı da oluştu. Vadenin uzaması, fonlamanın daha istikrarlı olma­sı açısından olumlu bir gelişme olarak kıymetlendirilmektedir.

Geçmiş periyotla karşılaştırıldı­ğında, bankaların sendikasyon kredi stok meblağı hala düşük düzeylerde. Kısa vadede, enflas­yonla gayret programı çerçe­vesinde kredi büyümesinin ya­vaş seyretmesinin hedeflenmesi nedeniyle, bankalar borçlanma­yı daha yavaş artırmayı tercih edebilir.

Ancak, enflasyonun düşmesi durumunda iki değerli tesir devreye girebilir: Birincisi, kredi notunda daha fazla artış imkanı doğabilir; bu da yurtdışı borçlanma şartlarını iyileştire­rek bankaların fonlama imkan­larını daha da artırabilir. İkincisi, enflasyondaki düşüşün faiz in­dirimlerine imkan vermesiyle daha süratli ekonomik büyüme sağlanabilir. Bu durum, fonlama muhtaçlığının artmasıyla sendikas­yon kredilerinde daha süratli bir yükselişin önünü açabilir.

Akbank Memleketler arası Bankacılık ve Kurumsal Yatırımcılar Bölüm Başkanı Batuhan Tufan: 2025’te sendikasyonlar yüzde 100’ün üzerinde yenilenecek

2023 yılı sonunda yapılan işlem­ler ile 2024 yılı sonunda kapanan süreçler ortasında toplam 175 baz puan maliyet indirimi gerçekleş­miş, en şimdiki maliyet oranla­rı SOFR+%1,75 ve Euribor+%1,50 düzeylerine ulaştı. 6 yıl sonra birinci defa 2024 yılı Ekim sendikasyon kredimize iki yıl vadeli bir dilim de dahil edildi. Bu sürecimizi takiben, bölümde ikinci yarıda gerçekle­şen sendikasyonların yaklaşık 1,5 milyar dolar iki ve üzeri vadeyle sağlandı.

2020 yılında sürdürülebilirlik he­defleriyle ilişkili sendikasyon kredileri birinci sefer kesime girmişken, Akbank’ın liderliğinde bankalar 2023 yılı prestijiyle toplumsal ve sür­dürülebilir projelerin finansma­nı emelli olarak kaynak edinimi­ne yöneldi. 2024 itibariyle pek çok banka sendikasyon kredilerinden sağladıkları fonları, dış ticaretin finansmanı emelinin yanı sıra, Sürdürülebilir Finans Çerçeveleri altında tanımlanan yeşil, toplumsal ve sürdürülebilir projelerin finansma­nına da tahsis etmeye başladı.

2025 yılında yenilenecek olan bir yıl vadeli kredilerin bölüm genelin­de sıkıntısız bir biçimde yenilene­ceği ve hatta yenileme oranlarının %100’ün üzerinde gerçekleşmesi öngörülmekle birlikte, sendikas­yon kredi maliyetlerinde iyileş­menin, son iki yıldaki düzeylerde olmasa bile, devam etmesini bek­liyoruz.

2024 yılı Nisan ayı kredimizden itibaren tüm sendikasyon kredi­lerimizden elde edeceğimiz fon­ları Akbank Sürdürülebilir Finans Çerçevesi’nde tarifli projelerin finansmanında kullanarak, sürdü­rülebilir sendikasyon kredilerimiz­le Bankamızın sürdürülebilirlik he­deflerine ulaşması tarafında çalış­maya devam edeceğiz.

Orca Macro Finansal Danışmanlık Kurucusu Cihan Kırıkoğlu: CDS’ler 100 baz puan daha düşecek

2023 yılında yapılan seçimlerden evvel piyasalarda tıkalıydı. Türki­ye’den bir sermaye çıkışı vardı ve rezervler eriyordu. Global yatı­rımcılar da iktisat siyasetini görmek istiyordu. 2024 yılında ise Ortodoks siyasetlerle birlikte borçlanma ölçüleri arttı ve ta­ze borç almaya başladık. Bunun sonucunda da Türkiye’de toplam hacimler arttı. Daha düşük faiz oranları, daha düşük maliyetler­le borçlanmaya başladık.

Kredi not artırımları ile CDS fiyatları da geriledi. Türkiye’nin risk primi CDS’lerdeki, muadilimiz olan ülke­lerden çok yüksekti. 2013 yılında 130, şuanda da 260 civarında olan CDS’lerin 100 baz puan daha düşe­rek 150’lere gerilemesini bekliyo­ruz.

Önümüzdeki yıl 2 kademe not artışı daha gelecektir ve yatırım yapılabilir ülke hududuna da yakla­şabiliriz. Bu manada 2025 yılında da sendikasyon piyasasındaki ha­reketlilik devam edecektir. Ayrı­ca, piyasa kanalının kapalı olduğu periyotta Ortadoğu ve Asya’nın sendikasyonlardaki hissesi artarken, artık birtakım tarafının artıyor. Ülke ve ölçü yoğunluğundaki pasta da değişiyor.

Bank Al Habib LTD Türkiye Baş Temsilcisi Yasemin Toy: ABD ve Avrupa bankaları tekrar geliyor

Ekonomik ve politik şart ve şart­lara bağlı olarak vakit zaman sendikasyona iştirakçi banka profilleri yahut iştirak meblağları da değişiklik göstermektedir. Örne­ğin geçmiş yıllarda daha çok ABD, Avrupa bankaları iştirakçi olarak sendikasyon kredisinde yer alır­ken, 2013 yılından itibaren Ortado­ğu ve Uzakdoğu (özellikle Japon bankaları) bankalarının krediye ilgisi artmaya başladı, ekonomik şartların uyguna gitmesi ile yeniden bu sene de bilhassa Avrupa bankala­rının tekrar ilgisi göze çarpmak­tadır.

Tabii ki ekonomik koşulla­rın yansıra jeopolitik durumlar da kredinin iştirakçi sayısı ve profi­linde değişiklik yaratmakta. Sendi­kasyon kredilerinin güç şartlarda bile dünyanın çeşitli ülkelerinden 30-50 banka iştiraki ile sağlanma­sı ülkemize ve Türk bankacılık sek­törüne duyulan inancın ve inan­cın bir göstergesidir.