Trump’ın Politikaları ve Ekonomik Etkileri

Trump’ın anlık değişen politika açıklamaları, sadece ABD’de değil, tüm dünyada büyük belirsizliklere yol açıyor. Örneğin, Trump’ın Ukrayna’ya askeri yardımı sürdürme karşılığında 500 milyar dolarlık nadir mineral talebinde bulunduğu, Ukrayna lideri Zelenskiy tarafından kabul edilmiş gibi görünüyor. Bu durum, Putin’i ateşkes konusunda taviz vermeye zorlayabilir.

Diğer yandan, çelik ve aluminyumda uygulanan %25 gümrük vergisi, yalnızca Kanada gibi bir numaralı tedarikçiyi değil, Meksika, Brezilya ve bazı Avrupa ülkelerini de olumsuz etkileyecek. Trump ayrıca, ABD’ye yüksek gümrük vergileri uygulayan ülkelere de “kısasa kısas” tarifeler uygulama sözü verdi. Bu yeni tarifelerin detayları ise hafta içinde açıklanacak. Eğer bu vaatlerde bulunursa, Asya’da özellikle Hindistan ve Tayland’ın ihracatı büyük zarar görecek.

Bununla birlikte, asıl tehlike, Trump ile Kongre arasında yaklaşan vergi reformu ve kamu borç tavanı tartışmalarında yatıyor. Trump, maliye politikasında hareket alanını genişletmek amacıyla borç tavanının askıya alınmasını istiyor ve maliyeti belki de 1 trilyon doları bulacak yeni vergi indirimleri peşinde. Ancak Demokratlar, kendi istekleri dikkate alınmadan bu paketi engellemeyi planlıyor.

Bu senaryo gerçekleşirse, en büyük endişe, Trump’ın Kongre ve belki de mahkeme kararlarına aykırı olarak bütçe harcamalarını kendi belirlediği alanlara kaydırarak, kanuni bazı harcamaları geciktirmesi olacaktır. Eğer Kongre ve Trump borç tavanında uzlaşamazsa, Federal hükümetin uzun süreli kepenk indirmesi veya vadesi gelen devlet tahvillerinde temerrüt gibi senaryolar gündeme gelebilir.

Bu belirsizlikler arasında, Fed Başkanı Jerome Powell’ın Kongre’ye yaptığı ilk ziyaret de dikkat çekicidir. Powell, faiz kararları için Trump’ın politikalarının şekillenmesini bekleyeceğini bir kez daha vurgularken, Trump’la ilgili soruları da cevapsız bıraktı. Reuters’e göre, Powell, göreve başlamasından bu yana Kongre huzuruna ilk çıkışında, tarifeler, Elon Musk’ın hükümetteki rolü ve banka hesap güvenliği gibi konularla ilgili soruları erteledi. Ancak Trump’ın miras aldığı ekonominin gücüne kefil oldu.

Powell’ın yılda iki kez Kongre binası Capitol Hill’e yaptığı ziyaretler genellikle ekonominin durumu ve para politikasının durumunu tartışmaktan çok daha fazlasını kapsıyor. Fed başkanının söyleyecek çok şeyi olduğu konular arasında %4’lük işsizlik oranı, Fed’in %2 hedefine yaklaşan enflasyon ve devam eden büyüme yer alıyor. “Ekonomi açısından oldukça iyi bir yerdeyiz” diyen Powell, Fed’in daha fazla faiz indirimi yapmak için acele etmediğini; ancak enflasyonun daha da düşmesi veya iş piyasasında zayıflama yaşanması durumunda bunu yapmaya hazır olduklarını belirtti.

Senato Bankacılık Komitesi’nin yeni başkanı Güney Carolina’lı Cumhuriyetçi Tim Scott yönetimindeki iki saatten fazla süren sorgulamada, Fed’in istikrarlı fiyatlar ve istihdamı dengeleme yönündeki temel misyonu ikinci planda kaldı. Senatörler, onu Trump’ın sınırlamak istediği bir kurum olan Tüketici Mali Koruma Kurulu’nun kaderi hakkında sorguladılar; Musk’ın ekibinin Fed’in sistemlerine erişmeye çalışıp çalışmadığını ve Musk’ın ABD Hazinesi’ndeki rolü göz önüne alındığında banka hesaplarının mahremiyetinin hâlâ güvende olup olmadığını sordular. Ayrıca, banka düzenlemelerini kolaylaştıracak olası adımlar konusunda da sorguya çektiler.

En önemlisi, Trump’ın farklı ülkelere ve emtialara yeni ithalat vergileri getirmesinin daha yüksek enflasyona yol açıp açmayacağı konusunda onu sorguladılar. Bu Fed’in endişe duyduğu ve dikkatle izlediği bir konu. Powell, “Serbest ticaret hâlâ mantıksal olarak optimal politika” dedi. Ancak “tarife politikası oluşturmak veya bu konu hakkında yorum yapmak Fed’in işi değil… Bizim görevimiz bunlara soğukkanlı şekilde tepki vermeye çalışmak.” dedi.

Powell, “Tarifeler, göçmenlik, maliye ve düzenleyici politikalar… Bunların hepsi bir araya gelecek ve biz de bunu anlamlandırmaya çalışacağız” ifadesini kullandı. Fed’in hızla değişen politikaları anlamlandırması zaman alabilir. Trump göreve başladığından bu yana, büyük ticaret ortakları Meksika ve Kanada’ya karşı kapsamlı ithalat vergileri uyguladı ve ardından bunları erteledi; bu da Fed politika yapıcılarına analiz veya modelleme yapacak çok az somut şey bıraktı.

Powell, enflasyonun hangi mallarda ve vergilere ne ölçüde tepki vereceği sorusuna “ancak gerçek uygulamayı” gördükten sonra karar verileceğini belirtti. “Bazı durumlarda vergiler tüketiciye pek ulaşmıyor, bazı durumlarda ulaşıyor.” Nationwide Bankası baş ekonomisti Kathy Bostjancic, ekonominin büyük bölümündeki değişen manzara nedeniyle artık Fed’in bu yıl yalnızca bir kez faiz indirimi yapmasını beklediğini ve bunun da yılın ikinci yarısına kadar gerçekleşmeyeceğini ifade etti.

Powell’ın konuşmasının ardından, DJ30 ve S&P500 seansı çok ufak kazançlarla kapatırken, NASDAQ %0.36 değer kaybetti. Tahviller, Powell’ın mesajına değer kaybederek cevap verirken, ABD doları da bir miktar geriledi.

Sorgulamanın geri kalanı, Washington’un Trump yönetiminin ilk haftalarında yaşadığı çalkantıya odaklandı ve bu makalenin çerçevesinin dışında kalıyor. Trump’ın hızla evrilen politikaları, merkez bankasının daha fazla faiz indirimi taahhüt etme konusundaki isteksizliğini artırdı; bunu bilmemiz yeterli.

ACELE ETMEMİZE GEREK YOK Powell, yazılı açıklamasında, “ekonominin genel olarak güçlü olduğunu ve son iki yılda hedeflerimize doğru önemli ilerleme kaydettiğini”, işsizlik oranının tam istihdam seviyesi civarında değerlendirildiğini ve enflasyonun düşük ancak yine de hedefin üzerinde olduğunu söyledi. Salı günü konuşan Powell, “Politika duruşumuzu ayarlamak için acele etmemize gerek yok. Para politikasının sıkı duruşunu hızlı veya çok fazla değiştirmenin dezenflasyonu engelleyebileceğini biliyoruz.” diyerek, Fed’in Ocak toplantısından sonra daha fazla kesintinin enflasyonun düşmesine veya istihdam piyasasında açık bir zayıflamaya bağlı olacağını yineledi.

Yatırımcılar hâlâ Fed’in bu yılın sonlarında faiz indirimi yapmasını bekliyor ve türev piyasalar yalnızca tek bir 25 puanlık bir indirim fiyatlıyor. Powell açıklamalarının ardından, DJ30 ve S&P500 seansı çok ufak kazançlarla kapatırken, NASDAQ %0.36 değer kaybetti. Tahviller, Powell’ın mesajına değer kaybederek cevap verirken, ABD doları da bir miktar geriledi.