Ticaret Savaşları ve Türkiye’nin İhracat Fırsatları

Ticaret Savaşlarında Yeni Dönem

Hamide HANGÜL tarafından kaleme alınan bu yazıda, ticaret savaşlarının nasıl şekillendiği ve bunun küresel ekonomiye etkileri ele alınıyor. ABD’nin, Çin’den ithal edilen ürünlere getirdiği yüzde 10’luk ek gümrük vergisi kararı, Pekin hükümetinin benzer şekilde misilleme yapmasıyla birlikte ticaret savaşlarının ikinci perdesini başlattı. ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına uyguladığı yüzde 25’lik gümrük vergisi, Avrupa Birliği’nden de karşı hamle geleceği sinyallerini alıyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın korumacılık politikalarının, diğer ülkeler üzerinde yarattığı baskı ve endişe, küresel ekonominin de olumsuz etkilenebileceği yönünde. Yurt dışı kaynaklara göre, bu tarifelerin artması durumunda dünya ihracatının hacim olarak yüzde 3,4, dünya gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYİH) ise yüzde 0,5 oranında azalması bekleniyor. ABD ve Çin ekonomilerinin büyümesinin de yüzde 1,3 oranında düşeceği öngörülüyor.

Türkiye’nin Avantajı ve İhracat İmkanları

Uzmanlar, Çin’den yapılan ithalatın zorlaşması durumunda Türkiye’nin ABD pazarında avantajlı bir konuma gelebileceğini belirtiyor. Özellikle Çin’den boşalan emek yoğun üretim alanlarının Türkiye için önemli fırsatlar sunacağı ifade ediliyor.

• Mensucat ve Ev Eşyası Ürünleri: Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi’nin (EDAM) araştırmasına göre, mensucat, iç giyim, hazır giyim, kurutulmuş sebzeler, halılar, kurutulmuş meyveler, motorlu taşıt parçaları, plastik ev eşyaları, mobilyalar ve borular gibi Türk sanayi ürünleri, ABD pazarında rekabet avantajı kazanabilir.

Ancak uzmanlar, Çin’in yüksek korumacılık nedeniyle ABD ve Avrupa pazarlarından dışlanması durumunda, bu ürünleri Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika gibi diğer pazarlara yönlendirebileceğine dikkat çekiyorlar. Bu da Türkiye’nin, daha fazla rekabetle karşılaşması anlamına geliyor.

Uzman Görüşleri

Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, “Trump’ın dolar, Çin’in güçlü pazar ve teknoloji kozu var” diyerek, Amerika’nın küresel ticaret sistemini şekillendirme çabalarının artacağını vurguluyor. Atlı, “Çin’in elinde teknoloji, nadir metaller ve büyük bir pazar var. Dolayısıyla, bu süreçte bu faktörlerin daha belirleyici olacağını düşünüyorum” dedi.

Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, “Gümrük savaşlarının daha da kızışacağına inanıyorum. Avrupa ve Türkiye gibi ülkeler zorlanacak” ifadesini kullanarak, bu durumun etkilerinin uzun vadeli stratejilerle aşılması gerektiğini vurguladı. Dalgakıran, “Eğitime yatırım yapmalı ve nitelikli insan kaynağı oluşturmalıyız” dedi.

EDAM Direktörü Sinan Ülgen, “Ticaret savaşında Çin, Amerika’ya ihracat yapamadığı ürünleri başka pazarlara yönlendirmek zorunda kalacak. Bu da uluslararası ticarette bir domino etkisi yaratabilir” uyarısını yaparak, Türkiye’nin bu süreçte kendine yer bulmasının önemli olduğunu belirtti.

TRİSAD Başkanı Mustafa Balkuv, “Türkiye pahalı kaldı, üretim gücünü kaybediyor” diyerek mevcut durumun sürdürülebilir olmadığını vurguladı. Balkuv, “Dış etkilere dayanıklı bir üretim programına ihtiyaç var” dedi.

Sonuç ve Öneriler

Uzmanlar, artan korumacılık ve ticaret savaşlarının rekabet gücünü zayıflatabileceğini, ancak Türkiye’nin bu süreçte alternatif ticari ortaklıklar geliştirmesi gerektiğini belirtiyor. Fiyat dengesinin bozulabileceğine dikkat çekerken, maliyetlerin yükselmesi ve enflasyon karşısında Türkiye’nin daha rekabetçi hale gelmesi için stratejik adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor.