Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye’nin Yeniden İmarı İçin İş Dünyası Temsilcileriyle Bir Araya Geldi

Güneş DOĞDU SOYLU

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Gaziantep’te MÜSİAD ve Uluslararası İş Forumu (IBF) tarafından düzenlenen “Suriye’nin Sanayi ve Ticaret Altyapısının Yeniden İmarı İçin Türk ve Suriyeli İş Adamları Gaziantep’te Buluşuyor” etkinliğinde Türk ve Suriyeli iş dünyası temsilcileriyle bir araya geldi. Bolat, burada yaptığı konuşmada, bu organizasyonun amacının özgür Suriye’nin sanayi ve ticaret altyapısının yeniden inşası için neler yapılabileceğini, hangi imkânların mevcut olduğunu ve potansiyel zorlukları masaya yatırarak fikir alışverişinde bulunmak olduğunu belirtti.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye tarafından 269 üründe yüzde 70’lere varan gümrük vergisi indirimi yapılmasının önemine değinerek, “Öncelikle 2011 yılında askıya alınan Serbest Ticaret Anlaşması’nın yeniden hayata geçirilmesi için temaslarımız devam ediyor. Gümrük vergisi indirimi yapılan ürünler arasında öne çıkanlar şunlardır:

• Buğday unu
• Yumurta
• Kahve
• Kanatlı eti
• Bitkisel ürünler
• Mısır
• Katı margarin
• Süt tozu
• Petrol yağları
• Temizlik ürünleri
• Cambardak
• Cam hamuru
• Demir/çelikten mutfak eşyaları
• Plastikten bazı eşyalar
• Motosiklet aksam ve parçaları

Suriye’nin yeniden inşasında “kazan-kazan” prensibiyle işbirliği yapmayı hedeflediklerini ifade eden Bolat, her iki ülkenin de faydasına olacak istikrarlı bir komşuluk ilişkisi arzuladıklarını belirtti.

Bakan Bolat, iç savaş dönemi boyunca ticarette yasaklı ürünlerde yeni bir dönemin başlayacağını müjdeleyerek, en geç cuma gününe kadar yeni bir ticaret rejimine geçileceğini aktardı. Diğer bir önemli kararın da Suriye’ye daha hızlı geçişler ile ilgili olduğunu vurgulayan Bolat, Türkiye’den Suriye’ye geçmek isteyenlerin izin taleplerinin sınır vilayetlerindeki valilikler tarafından arşiv araştırması yapıldıktan sonra hızlı bir şekilde gerçekleştirileceğini söyledi. Bu geçişlerin hızlanacağını belirten Bolat, arşiv araştırmasında terör suçları, her türlü kaçakçılık suçları, nitelikli dolandırıcılık, soykırım ve insanlığa karşı suçlar gibi suç türleri üzerinden işlemlerin yapılacağını kaydetti. İlk defa geçişlerde 10 güne kadar valilerin izin vereceğini belirten Bolat, ikinci ve diğer geçiş taleplerinin Suriye’deki sanayi veya ticaret odaları tarafından onaylı davet mektubu veya yetkili kurumdan alınan yazıyla birlikte süre sınırı olmaksızın valilikler tarafından işleme alınacağını ifade etti.

Bakan Bolat, hava yolu ile geçişlerde ise Suriye tarafında Türkiye’ye gelmek isteyen iş insanları için özel bir vize uygulaması olacağını belirtti. Bu vize için Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği ve Halep Başkonsolosluğuna başvurulması gerektiğini vurguladı. “İstizan vizesi” adı verilen bu vize türü ile iş insanlarının Türkiye’ye sınırlı süreli olarak gelip ticaret ve yatırım görüşmeleri yapabileceklerini dile getirdi.

“81 bin 576 kişi ülkesine döndü”

Hatay Yayladağı gümrük kapısını 9 Aralık’ta yolcu geçişine açtıklarını bildiren Bolat, “Ticaret geçişine de açmak istiyoruz. Suriyeli kardeşlerimiz bir aylık hazırlık süreci istedi bizden, onu bekliyoruz. 8 gümrük kapımız açıktır. Bu kapılarımızın yenilenmesi ve iyileştirilmesi konularını yatırım programımıza aldık. 9 Aralık 2024-20 Ocak 2025 tarihleri arasında 8 faal gümrük kapımızdan 81 bin 576 kişi gönüllü geri dönüş yapmıştır” dedi.

Uluslararası İş Forumu (IBF) Başkanı Erol Yarar, bugün Türkiye ile Suriye arasında en üst düzeyde bir görüşme gerçekleştirileceğini ifade ederek, “Yokluğu varlığa çevirmeye, yardımı iktisadi gelişmeye çevirecek bir gündür bugün. O yüzden bir milattır. Bugün bu miladı sizler yazıyorsunuz, bu başlangıca sizler imza atıyorsunuz. Artık Suriye, yoklukla, kanla, hicretle, muhacirleriyle anılmayacak; iktisadi işbirliği yapan iş adamlarıyla, kardeş olan milletle ve bütünleşik iki devletle birlikte anılacaktır” dedi.

8 Aralık’tan itibaren Gaziantep’e gelen yabancı ziyaretçi sayısının arttığını dile getiren Gaziantep Valisi Kemal Çeber, “Kanada, Amerika, İrlanda gibi birçok ülkeden gelen ziyaretçilerimiz oluyor. Gaziantep’in Suriye konusundaki tecrübesinden faydalanmak istediklerini aktarıyorlar” şeklinde konuştu. MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı ise, “Suriye’nin yeni yolculuğunda geleceğe umutla bakabilmesi için buradayız. Özgür Suriye’nin yatırım işbirliklerini bu zirvede konuşacağız. Daha güçlü ayağa kalkmasını sağlamaya yönelik konuları ele alacağız. Unutmayalım ki her zorluk inanç ve gayretle aşılacaktır” dedi.

“Yasaklı ürünlerde yeni bir ticaret rejimine geçiyoruz”

İç savaş döneminde özellikle Suriye’nin kuzeyinde TSK’nın barış harekâtlarıyla oluşturulan özgür bölge ile ticarette ve Esad yönetiminin arka planda kısıtladığı bazı ürünlerin olduğunu belirten Bakan Bolat, “Yasaklı ürünler listesi mevcuttu. Bunlar hükümet kararıyla genelgelerle yayımlanmıştı. Transit ticarette sınırlı ürünler bulunmaktaydı. Yeni dönemde en geç cuma günü yeni bir ticaret rejimine geçeceğiz. Bu yasaklı ve sınırlı ürünlerle ilgili ticareti en geniş şekilde serbest hale getireceğiz. İki veya üç ürün haricinde, Suriye’ye ticaret, ithalat ve ihracatta serbest olacaktır” dedi.