Ticaret Bakanı Ömer Bolat: “Önceliğimiz, Suriye ile ticaretin yeni kurallara nazaran düzenlenmesi”

Ekonomi İdaresi, Yeni GAP Aksiyon Planı İstişare Toplantısı ve bu yılın son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) Toplantısının akabinde gazetecilerle bir ortaya gelerek gündeme ait soruları yanıtladı.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 2025 yılında Suriye ile ticaretin yeni kaidelere nazaran düzenlenmesi, ticaretin, yatırımların artırılmasının öncelikleri ortasında olduğuna dikkati çekerek, “Bizim bakış açımız, hür ticaret muahedesinin devam etmesi. Bizim açımızdan hukuken devam ediyordu, fiilen durdurulmuştu, bunu inşallah yoluna koyacağız.” dedi.

Serbest ticaret mutabakatına vurgu yaptı

Gümrükleri yenileme ve geliştirmeye başladıklarını lisana getiren Bolat, bu kapsamda Ceylanpınar Gümrük Müdürlüğünü yenilediklerini, Akçakale Gümrük Müdürlüğünün de genişletme çalışmalarının hızlandırıldığını bildirdi.

Bolat, Suriye ile 2007’de imzalanan ve yarım kalan bir özgür ticaret mutabakatı olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

“Onu yeni idare, hükümet ve bakanlar tam olarak muhakkak olduktan ve idareyi büsbütün devraldıklarından sonra ele alacağız. Bizim bakış açımız, hür ticaret mutabakatının devam etmesi. Bizim açımızdan hukuken devam ediyordu, fiilen durdurulmuştu. Bunu inşallah yoluna koyacağız. Ticaret şu ana kadar kimi genelgelerle yürütülüyordu. O, olağan sisteme konulacak.”

Dış ticaret alanında mal ve hizmetler ihracatındaki artış eğilimini devam ettirmenin de gelecek yıldaki öncelikleri ortasında yer aldığını lisana getiren Bolat, zarurî ithalatı yapabilecek döviz yeterliliğine sahip olmanın yanında haksız ve sanayicilere ziyan veren milletlerarası ticaret kurallarına ters uygulamaları engellemenin de öncelikleri ortasında bulunduğunu söyledi.

Bolat, 2024 yılı dış ticaret ve cari süreçler açığının çok büyük oranda azalmasıyla bu hususta çok olumlu bir gelişme yaşandığını belirterek, para ve döviz piyasalarında sağladıkları istikrarlı süreçte bu gelişmenin değerli katkısı olduğunu tabir etti.

Döviz rezervlerinin yeterli durumda olduğuna ve daha da yükseleceğine dikkati çeken Bolat, “Bu, içeride ve dışarıda iktisat aktörlerine itimat verecek, öngörülebilirliği sağlayacak bir gelişmedir.” diye konuştu.

“Gümrük Birliği müzakereleri devam edecek”

Bolat, Avrupa Birliği (AB) ile mevcut Gümrük Birliği’nin birtakım zahmetli mevzularının tahlile kavuşturulması için müzakerelere devam edileceğine dikkati çeken Bolat, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Suriye’deki gelişmelerden sonra gerek ABD, gerekse AB’den ülkemize yönelik ağır ziyaretler ve olumlu açıklamalar, Türkiye’nin, başta AB, İngiltere ve ABD olmak üzere hem siyasi, hem ekonomik bağlantılarına olumlu yansıyacağını ümit ediyoruz. İngiltere ile özgür ticaret muahedesinin hizmetler dallarına genişletilmesi müzakereleri devam edecek.”

Körfez İşbirliği Kurulu ile mal ve hizmetleri kapsayan STA müzakereleri hızlandıracaklarını bildiren Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı, Rusya ve Ukrayna ile ilgiler, Afrika ülkeleriyle yatırım ve ticaret alakalarının artırılması, uzak ülkeler stratejisinde Güney Amerika’dan Asya’ya olan eksende ihracatı artırma uğraşlarının devam edeceğini söyledi.

Bolat, AB’nin yeşil dönüşümüne ahenk konusuna da değinerek, Sonda Karbon Vergisi uygulamasının 1 Ocak 2026’da yürürlüğe gireceğini, ilgili kuruluşlar ve bölümlerle uyum içinde, yeşil dönüşüme ahenk çalışmalarını hızlandıracaklarını lisana getirdi.

İstikrar vurgusu yaptı

Kovid-19 salgını ile Rusya-Ukrayna Savaşı, İsrail’in Gazze’ye yönelik hücumları ve Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların tesirleriyle çalkantılı devri geride bıraktıkları belirten Bolat, “Sayın Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde, gerek 2018-2023 yıllarındaki kabinemiz, gerekse 3 Haziran 2023’te vazifesi devralan kabinemiz bu çalkantılı süreci sona erdirip istikrarlı, piyasaların oturduğu ve enflasyonun düşürüldüğü sürecin ilerleme noktasında canla başla uğraş ediyor.” diye konuştu.

Sektörel düzenlemelere işaret etti

Otomotivden emlak dalına, tüketici kontratlarından meskenden konuta satış ve birçok alanda taksitlerin belirlenmesine kadar bu yıl 50’ye yakın sektörel düzenleme yaptıklarını tabir eden Bolat, ayrıyeten TBMM’de kabul edilen, fahiş fiyatla, stokçulukla çaba ismine cezaların epeyce yüksek oranlarda artırıldığı yasal düzenlemenin bu açıdan tesirine de dikkati çekti.

Bolat, tüketicilerin korunması ve piyasa nezareti alanında da yeni düzenlemeler yapıldığını belirterek, bunları da çok faal bir biçimde uyguladıklarını lisana getirdi.

Tarım ve Orman Bakanlığı ekipleri, Hazine ve Maliye ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik bakanlıklarının kurmaylarıyla uyum içinde olduklarını bildiren Bolat, “Özelikle tekelci uygulamalar ya da fahiş fiyat için tamahkarca hareketler, uygulamalar içinde olanlara karşı kanunların bakanlıklara verdiği bütün yetkileri sonuna kadar kullanmakta kararlıyız.” dedi.

Enflasyondaki gerilemeye dikkati çeken Bolat, enflasyon konusunda yılı aralık prestijiyle yüzde 44-45 ile kapatacaklarını, gelecek yılın tıpkı devrinde enflasyonun yüzde 20’li sayılara düştüğü noktada bu bahislerin daha az konuşulacağını tabir etti.

“Denetimler devam edecek”

Bolat, taban fiyatın belirli olmasının akabinde eser fiyatlarında artış yapanlara yönelik kontrollerin ağırlaştırıldığını bildirerek, bu bahiste satıcıları uyardıklarına dikkati çekti.

Girdi maliyetlerindeki artışın olağan, döviz piyasaları ve güç fiyatlarının istikrarlı olduğunu anlatan Bolat, şunları kaydetti:

“Böyle bir süreçte fiyatları artırmak için tek kullanılabilecek argüman emek maliyetlerindeki artış mazeret edilebilir. Ancak burada da personellik fiyatındaki artış oranını güya bütün maliyetin artış oranı üzere yansıtarak fiyatı birebir oranda artırmaya çalışmak fahiş fiyat artışıdır, haksız fiyat artışıdır. Bunlara müsaade etmeyeceğimizi müteaddit seferler söylemiştik ve kontrolleri sıklaştırmıştık.”

Bakan Bolat, asgari ücretin açıklanmasıyla ülke genelinde 4 bin 378 marketi denetlediklerine işaret ederek, kontrollere ait şu bilgileri paylaştı:

“400 bine yakın eser denetlemeleri yapıldı. Bunun sonunda 10 milyon lira civarında bir cezai süreç uygulandı. 2 bin 668 market Haksız Fiyat Kıymetlendirme Konseyine sevk edildi, bu ikinci bir cezai durumu. Burada da en ağır, kanunun verdiği yetki çerçevesindeki cezalar uygulanacak. Meclis’ten geçen kanun değişikliğinde fahiş fiyat için 1 milyon liraya, stokçuluk için 12 milyon liraya kadar azamî para cezası uygulanabiliyor ve 1 Ocak’tan itibaren de yine kıymetlendirme oranında bu cezalar artırılacak. Fahiş fiyatta 1 milyon 440 bin liraya, stokçulukta da 17 milyon liraya kadar bu ağır para cezaları uygulanacak. Kontroller aksatılmadan devam edecek. Bütün ilgili bakanlıklar olarak piyasaların üzerindeyiz, piyasalarımızdan elimizi asla çekmiyoruz. Yanlış uygulamalar noktasında bize gelen şikayetleri de dikkatlice ele alıp gereğini yapıyoruz.”