TÜİK dış ticaret datalarına nazaran kasımda ihracat yıllık bazda %3,1 gerileyerek 22,3 milyar dolar, ithalat ise yıllık bazda %2,7 artarak 29,7 milyar dolar oldu. Böylece dış ticaret açığı kasım ayında 5,9 milyar dolardan 7,5 milyar dolara yükseldi. Yıllık açık kasımda 77,9 milyar dolardan 79,4 milyar dolara çıkarken, Ocak – Kasım devrinde dış ticaret açığı yıllık %27 azalarak 73,3 milyar dolar oldu. Çekirdek datalara baktığımızda güç ve altın harici ihracat kasımda değerli bir değişim göstermeyerek 20,8 milyar dolar, ithalat ise %1 yükselerek 21,9 milyar oldu. Güç ve altın harici dış ticaret açığı ise kasımda 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Altın ithalatı kasım ayında 2,1 milyar dolar ile evvelki aya nazaran yaklaşık 400 milyon dolar yükseliş kaydetti. Altın ihracatı ise bu periyotta 142,4 milyon dolardan 311 milyon dolara yükseldi. Yılın birinci on bir ayında ise altın ithalatı 15,1 milyar dolar, altın ihracatı ise 3,1 milyar dolar oldu.
Tüketim malı ithalatı ise kasım ayında 5,1 milyar dolar seviyesinde sabit kalırken, Ocak – Kasım devrinde 49 milyar dolar ile yıllık bazda %14’e yakın bir yükseliş kaydetti. Buradaki artışta Türk lirasındaki gerçek pahalanmanın hissesi olduğu görüşündeyiz. TL’deki gerçek bedel kazanımının önümüzdeki periyotta korunacağını öngörüyoruz. Fakat daha orta – uzun vadeli görünümde, ithal talebin artması üzere yan tesirlerin bertaraf edilmesi ismine TL’nin dolar karşısında gerçek olarak daha nötr bir düzeye yakınsayabileceğini kıymetlendiriyoruz.
Cari istikrarın kasım ayında 3,2 milyar dolar, aralık ayında ise 2,5 milyar dolar civarında açık vereceğini kestirim ediyoruz. Bu çerçevede cari açığın 2024 yılını, muhtemel yeni revizyonları hariç tutarak, 9 milyar dolar (GSYİH’nın %0,7’si) civarında tamamlamasını bekliyoruz. 2025 yıl sonu cari açık beklentimiz ise 15 milyar dolar (GSYİH’nın %1’i) düzeyinde.
Dış ticaret dataları, sanayi üretimi varsayımlarımız açısından da yol gösterici nitelikte. Kasım bilgilerinde altın ve güç harici orta malı ithalatı aylık bazda %5,8 düşüş, yıllık bazda ise kıymetli bir değişim sergilemeyerek aktiviteye yönelik zayıf bir görünümü işaret etti. Bu çerçevede sanayi üretiminde mevsimsel tesirlerden arındırılmış aylık değişimin kasım ayında da negatif tarafta kalması beklenebilir. Büyüme dinamiklerine ait öbür öncü sinyalleri tahlil ettiğimizde İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verisi kasımda 45,8 düzeyinden 48,3 düzeyine yükselirken, endeks eşik kıymetin altında kalarak daralma sinyalleri üretmeye devam etti. Bloomberg HT Tüketici İtimat Endeksi kasım ayında aylık %4,9 artarak 72 düzeyine çıkarken, arındırılmış Gerçek Kesim İnanç Endeksi 102,2’den 103,4’e çıkarak nisan ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Öncü datalar son çeyrekte çeyreksel bazda büyümenin olumlu tarafta yer alabileceğini işaret ederken, yıllık büyümenin önümüzdeki iki çeyrek boyunca gerilemeyi sürdürebileceğini kıymetlendiriyoruz. GSYİH büyümesinin 2024 yılını %2,9 düzeyinde tamamlamasını ve 2025 yıl sonunda %2,6 seviyesinde oluşmasını bekliyoruz.
Kaynak: Tacirler Yatırım