Taban fiyat senaryolarında son durum: Kestirimler ne istikamette?

Milyonların beklediği minimum fiyat pazarlığında artık sona yaklaşıldı. Minimum fiyat artışıyla ilgili üçüncü toplantıdan da bir sonuç çıkmadı. Sayının bu hafta netleşmesi beklenirken, hususla ilgili taraflardan arka arkasına açıklamalar geliyor.

Türk-İş 29 bin 583 diyor

Asgari fiyat görüşmelerinde milyonlarca taban ücretliyi temsil eden Türk-İş minimum fiyat taleplerini açıkladı. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, konuyla ilgili yaptığı basın toplantısında, “Asgari fiyatlı çalışanlar olarak teklifimiz yüzde 45 enflasyon üzerine refah hissesi ile artırım yapılmasını istiyoruz. Yüzde 20 refah hissesi ile 29 bin 583 TL olmasını istiyoruz. Bunu verirlerse imza atarız. Yoksa atmayız” diyerek minimum fiyat beklentilerini ortaya koydu.

Asgari fiyat pazarlık masasında olmayan Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ise minimum fiyat için yoksulluk hududunun dikkate alınmasını talep ediyor.

“En uygun düzeye çıkartmayı istek ediyoruz”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise minimum fiyatla ilgili yaptığı en son açıklamasında sayı vermeyerek, ekonomiyi bozmayacak biçimde minimum fiyatı “en iyi” düzeye çıkartmayı istek ettiklerini kaydetti. Erdoğan’ın hususla ilgili açıklaması şöyleydi:

“Türk iktisadının daha öncesinden itibaren maruz kaldığı zımnî taarruzlar vardı. Kararlılıkla uyguladığımız iktisat programıyla durumu büyük ölçüde denetim altına aldık. Enflasyonu istek ettiğimiz düzeye şimdi düşüremedik ancak istikrarlı halde yolumuza devam ediyoruz. Taban fiyat, memur ve emekli maaşları kritik kararları var. İktisat programını bozmayacak biçimde en güzel düzeye çıkartmayı dilek ediyoruz.”

Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan da hem çalışanların refahını artıracaklarını hem de patronların rekabet gücünü koruyacaklarını belirterek, net bir sayı söz etmekten kaçındı.

Bir açıklama da Bakan Şimşek’ten geldi

Asgari fiyat görüşmeleri devam ederken Mehmet Şimşek’in 2024 için verdiği bu örnek, 2025 minimum fiyatı için de umut yarattı. Şimşek’in o açıklaması şöyle:

“Çalışanlarımızı, emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Bu programda da maksadımız bu istikamette, değişmedi. Enflasyon şu anda yüzde 47’dir, yıl sonu muhtemelen yüzde 45 olacak. Bu yıl en düşük memur maaş artışı yüzde 78. Enflasyonun 1,7 katı. En düşük emekli aylığı yüzde 68 arttı, enflasyonun 1,5 katı. Taban fiyat de muhtemelen enflasyonun üzerinde seyredecek.”

Morgan Stanley’den taban fiyat açıklaması

ABD’nin yatırım bankası Morgan Stanley ekonomistleri, Türkiye iktisadına dair değerlendirmede bulundu. Buna nazaran, Türkiye’de 2025 yıl sonu enflasyonu yüzde 26 olacak. Ekonomistler, minimum fiyat artışının ise yüzde 35’in altında kalacağını düşünüyor.

Asgari fiyat senaryoları

Asgari fiyat artırımına ait farklı iddialar var. Piyasalar, taban fiyat için yüzde 30-40 aralığında bir artış olacağını kestirim ediyor.

İş dünyası ise taban fiyatın 22-23 bin lira seviyesine çıkarılacağını iddiasında bulunuyor.

Yabancı kuruluşların raporlarında da beklentiler yüzde 25-30 aralığında şekillendi.

Asgari fiyatın 31 Aralık’a kadar tespit edilerek kamuoyuyla paylaşılması gerekiyor.