Ocak 2025 Enflasyon Verileri ve Piyasa Gelişmeleri

Türkiye’nin Enflasyon Verileri ve Piyasa Beklentileri

Recep ERÇİN, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yeni yılın ilk enflasyon verisini bugün açıklayacak. Merkez Bankası’nın piyasa beklenti anketi sonuçlarına göre, ocak ayı tüketici enflasyonunun yüzde 4,07 düzeyinde olması bekleniyor. AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler ise, ocak ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 4,29 artış göstereceğini öngörüyor. Foreks Haber’in 19 ekonomist ile gerçekleştirdiği ankette, aylık medyan tahmin yüzde 4,33, ortalama tahmin ise yüzde 4,34 olarak hesaplandı. Bloomberg HT’nin enflasyon anketine katılan 25 ekonomistin medyan tahmini de yüzde 4,33 düzeyinde belirlendi.

İstanbul’da Enflasyon Oranı Düşüşte

Hafta sonu İstanbul’un enflasyonunu ölçmek amacıyla yeni bir indeks açıklayan İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, ocak ayında İstanbul’da tüketici fiyatları yüzde 5,16 oranında artış gösterdi. İTO’nun 2023 yılına dayanan yeni indeksi “İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi” olarak adlandırıldı. Eski indeks ise hâlâ açıklanmaya devam edecek ve bir yıl daha geçerliliğini koruyacak. 1995 yılını baz alan Ücretliler Geçinme İndeksi sonuçlarına göre, Ocak 2025’te İstanbul’da aylık enflasyon yüzde 5,62 olarak ölçüldü. Yıllık bazda ise büyük bir ayrışma meydana geldi; İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi’ne göre Ocak 2025’te İstanbul’un enflasyonu yıllık yüzde 48,4 iken, Ücretliler Geçinme İndeksi’ne göre bu oran yüzde 53,67 olarak kaydedildi.

İTO İndeksi ile TÜİK Sonuçları Yakınsıyor

Cumartesi günü İTO’nun yeni indeksini ele alan haberimizde, İstanbul’un enflasyonunun TÜİK verilerine daha yakın bir seviyede olacağına dikkat çekmiştik. İTO, iktisatçılar ve gazeteciler tarafından talep edilen 2024 yılına ilişkin yeni indeks verilerini de paylaştı. TÜİK’in TÜFE’si ile İTO’nun eski ve yeni indeksinin 2024 sonuçlarını ay ay karşılaştırdığımızda, İstanbul’un enflasyonunun Ücretliler Geçinme İndeksi’ne kıyasla TÜİK’e daha uyumlu sonuçlar verdiği gözlemlendi. Bu durum, daha önce TÜİK ve İTO enflasyonu arasındaki fark üzerinden yapılan TÜFE eleştirilerinin yeniden değerlendirilmesini gerektirecek nitelikte. Yüksek enflasyon dönemlerinde fiyatlama davranışlarının bozulduğu gözlemlense de, endekslerin kapsamındaki farklılık ne kadar fazla olursa, istatistiksel sonuçların da o kadar farklılaştığı görüldü. İktisat camiası, İTO’nun yeni indeksi ile bu durumu bir kez daha gözlemlemiş oldu.

Market Fiyatlarında Değişimler

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında markette takip edilen 41 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 18’inde ise fiyat düşüşü yaşandığını açıkladı. Bayraktar, yazılı açıklamasında, ocak ayında üretici ve market arasındaki en yüksek fiyat farkının yüzde 597,4 ile limonda görüldüğünü ifade etti. Markette en fazla fiyat artışı yaşanan ürün, yüzde 14,9 ile kuru fasulye olurken, onu yüzde 12 ile kırmızı mercimek ve yüzde 10,7 ile sivri biber izledi. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 26,8 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 23 ile karnabahar, yüzde 20,3 ile marul ve yüzde 17,1 ile havuç takip etti.

Üretici Fiyatlarındaki Değişim

Ocak ayında üreticide 33 ürünün 12’sinde fiyat artışı, 14’ünde fiyat düşüşü, 7 üründe ise fiyatın değişmediğini bildiren Bayraktar, “Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 46,8 ile karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 45,4 ile limon, yüzde 29,5 ile patlıcan ve yüzde 28,1 ile mandalina izledi. Üreticide en çok fiyat artışı ise yüzde 25,8 ile portakalda görüldü. Portakaldaki fiyat artışını yüzde 22,7 ile havuç, yüzde 15,5 ile maydanoz ve yüzde 13,2 ile sivri biber takip etti.” bilgisini paylaştı.

Antalya Hallerinde Durum

Antalya hallerinde işlem gören domates, sebze ve meyvelerin işlem miktar ve fiyatlarıyla ilgili endeks değerleri açıklandı. Antalya Ticaret Borsası’nın yaptığı çalışmaya göre, ocak ayı endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylık) domateste yüzde 19,28, sebzede yüzde 13,08 artarken, meyvede ise yüzde 4,56 azaldı. Bu durumun fiyatlara yansıması ise şöyle oldu: Domateste fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 2,35, sebze fiyat endeksi yüzde 4,81 ve meyve fiyat endeksi yüzde 3,13 oranında arttı.

Domates Fiyatlarındaki Yıllık Artış

Ocak ayında domates fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 50,60 artış gösterdi. Miktardaki yüzde 12,65’lik artışa rağmen bu yükseliş gerçekleşti. Sebze fiyat endeksinde yıllık yüzde 58,68 artış yaşanırken, sebzenin yıllık miktar endeksinin yüzde 28,12’lik düşüşü, fiyat endeksi artışını etkiledi. Meyve fiyat endeksi yıllık yüzde 38,63 artarken, meyvenin yıllık işlem miktarındaki yüzde 34,70’lik düşüşü, fiyat endeksi artışında etkili oldu. Ocak ayındaki miktar ve fiyat endekslerindeki aylık değişimler, domates için son 7 yılın miktarda rekor artışı ve fiyatlarda ise ortalama altı düşük artışı olarak tabloya yansıdı.