Asmalı, 2023’te yüzde 5,1 ile G20 ülkeleri içerisinde en çok büyüme kaydeden 3’üncü ülke olan Türkiye’nin 2024’e de bu motivasyonla olumlu bir başlangıç yaptığını anımsatarak, Türkiye iktisadının bu yılı muvaffakiyetle geride bıraktığını lisana getirdi.
Enflasyonla uğraş ve geçen yılın haziran ayında başlayan nakdî sıkılaşma süreci kapsamında siyaset faizinin şubatta yüzde 50 düzeyine kadar çekilmesiyle değerli ve sıkıntı bir dönemece girildiğini hatırlatan Asmalı, “Nihayet nakdî sıkılaşma siyasetinin tesirlerinin yılın ikinci yarısı prestijiyle piyasalarca net bir formda hissedilmeye başlanmasıyla mayıs ayında yüzde 75,45’le tepe yapan yıllık enflasyonda haziran ayında başlayan gevşeme 6 ay boyunca kesintisiz devam etti ve kasımda TÜFE yüzde 47,09 düzeyinde gerçekleşti.” sözünü kullandı.
Mahmut Asmalı, nakdî sıkılaşmanın doğal bir sonucu olan iç talepteki daralmayla yılın birinci iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 5,3 ve yüzde 2,4 büyüyen Türkiye iktisadında 3’üncü çeyrek prestijiyle ivme kaybının hızlandığını ve bu devirde yüzde 2,1’lik bir GSYH büyümesinin kaydedildiğini söyledi.
Yılın 9 aylık devrine ait yıllık büyüme oranı yüzde 3,2 düzeyinde gerçekleşirken, kelam konusu büyümeye net ihracatın katkısının 1,9 puan olduğuna işaret eden Asmalı, “Üçüncü çeyrekte ivmesini artırarak büyümeye 2,2 puan katkı veren net ihracat, dış ticaretteki olumlu seyrin devam ettiğini teyit etti. Gerçekten ocak-kasım periyodunda evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 2,5 oranında artış kaydeden ihracat hacmi 238,5 milyar dolara yükselirken, tıpkı periyotta ithalatın yüzde 6,4 azalmasıyla dış ticaret açığı yüzde 27 oranında daraldı.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye iktisadına yönelik algı süratli bir formda normalleşti”
Asmalı, dış ticaretteki gelişmelerin cari istikrara de olumlu yansıdığını tabir ederek, son 4 aydır fazla veren cari istikrarın ocak-eylül periyodunda evvelki yılın birebir periyoduna nazaran 30,9 milyar dolar azalarak sadece 5,3 milyar dolar açık verdiğini hatırlattı.
Yılın ikinci yarısında talep şartlarında gözlenen bozulmaya rağmen, iş gücü piyasalarının 2024 görünümünün de olumlu bir seyir izlediğini anımsatan Asmalı, “Ekim ayına ait işsizlik oranı evvelki aya nazaran ölçülü bir artış kaydederek yüzde 8,8 düzeyine yükselirken, aylık bazlı 156 bin istihdam artışı kaydedildi.” bilgisini paylaştı.
İş gücü piyasalarının yıllık değişimine bakıldığında 12 ay öncesine nazaran 1 milyon 31 bin kişilik istihdam artışı kaydedilmesinin dikkati çektiğini vurgulayan Asmalı, bütün bu gelişmelere karşılık, 2024’te milletlerarası kamuoyu nezdinde de Türkiye iktisadına yönelik algının süratli bir biçimde olağanlaştığını gördüklerini anlattı.
Asmalı, 2022 Haziran’da 830 düzeyine kadar yükselen Türkiye’nin CDS risk primlerinin Aralık 2024 prestijiyle 250 puana kadar gerilediğini kaydederek, “Ekonomik gelişmeler ve genel beklenti iklimine paralel olarak, Türkiye’nin CDS primlerinde düşüşün önümüzdeki yıl da devam edeceğini kestirim ediyoruz.” diye konuştu.
“Aralık ayında faiz indirimi yapılması hepimizin ortak beklentisi”
Bu yılın, dış ticaret, cari istikrar ve istihdam gelişmeleri bağlamında Orta Vadeli Program (OVP) maksatlarına uygun ve hatta birçok göstergede öngörüden de olumlu seyrettiğini belirten Asmalı, büyüme tarafında daha ölçülü ve enflasyon tarafında ise OVP amacının üzerinde bir seyir gördüklerini aktardı.
Mevcut göstergelerin, nakdî sıkılaşma siyasetinin, iç talebi arzulanan ölçüde sınırlayamadığını gösterdiğine işaret eden Asmalı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu çerçevede MÜSİAD olarak yüzde 44-45 bandındaki yıl sonu enflasyon beklentimizi koruduğumuzu yine söz ediyoruz. Burada bilhassa dikkat edilmesi gereken, enflasyonla uğraşın maliyetinin toplumsal olarak daha adil bir formda dağıtılmasıdır. Mevcut siyasetler ışığında dar ve orta gelirlilerin mecburî harcamalarına yönelik talepleri baskılanırken, yüksek gelir kümesinin talepleri güçlü kalmaya devam etmiştir.
Böylece gelir dağılımı daha da bozulurken, bu durum tekrardan enflasyonu artırıcı bir tesir oluşturmaktadır. Bu çerçevede Merkez Bankasından, 8 ay üzere uzun bir müddet dayandığımız yüksek faize karşı artık aralık ayında faiz indirimi yapmasının, hepimizin ortak beklentisi olduğunu yineliyoruz. Yılın son ayında siyaset faizinde öngörülecek bir indirimin, firmalarımızın 2025 yılına ait motivasyonunda olumlu bir tesiri olacağına inanıyoruz.”
“Aslolan enflasyonla uğraştaki kararlı halimizi sürdürmek ve cebimizdeki paranın kıymetini korumak”
Asgari fiyat başta olmak üzere yeni yılda fiyatlarda yapılacak artışların da iş gücü maliyetlerinde artışlara neden olacağını aktaran Asmalı, çalışanların onurlu bir halde geçimini sağlayacağı bir fiyat düzeyi temin etmenin en kıymetli mesuliyetlerinden biri olduğunu dikkati çekti.
Asmalı, son 5 aydır gerileyen yıllık enflasyonu tekrar üst tarafta tetikleyebilecek bir fiyat artışı riskinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini belirterek, “yüksek fiyat artışı-yüksek enflasyon” sarmalından çıkılması gerektiğine vurgu yaptı.
Aslolanın enflasyonla uğraştaki kararlı tutumu sürdürmek ve cepteki paranın pahasını korumak olduğunu söz eden Asmalı, “Bu noktada temel beklentimiz, işletmelerimizin bu süreçte desteklenmesi ismine teşvik programlarının genişletilmesi ve ek tedbirler alınmasıdır.” dedi.
“Beklenti ve temennimiz, ABD-Türkiye bağlarının olabildiğince süratli bir formda normalleşmesi”
Mahmut Asmalı, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın ikinci devrinin arifesinde bulunulduğunu, iş dünyası olarak beklenti ve temennilerinin, ABD-Türkiye alakalarının olabildiğince süratli halde olağanlaşması olduğunu belirtti.
Türkiye’nin, İsrail’in Gazze’de Filistin halkına uyguladığı soykırım, Esad rejimi sonrası Suriye’nin demokratikleşme adımları ve terör örgütleriyle uğraş noktasındaki siyasetlerinin çok açık olduğunu ve haklı bir çizgiyi takip ettiğini aktaran Asmalı, “Bu bağlamda yeni devirde Türkiye-ABD bağlantılarındaki olağanlaşma adımlarının seyrinde ABD’nin, hasebiyle Trump’ın Türkiye’ye yaklaşımı tesirli olacaktır.” sözünü kullandı.
Asmalı, Türk iş dünyasının temsilcileri olarak kendilerine düşen misyonun mevcut üretim gücünü artırmak ve kendine yeten bir niteliğe kavuşana kadar çalışmaya devam etmek olduğunu lisana getirerek, “Son yıllarda özellikle savunma endüstrisinde katedilen aralıkta olduğu üzere, çabucak her bölümde global ticaretin öncülerinden ve en güçlü aktörlerinden biri olmak durumundayız. Bu bağlamda MÜSİAD olarak bizler yerli ve ulusal teknolojilerin teşvikinin kıymetini bir defa daha vurgulamak istiyor ve yeni periyotta de ‘En yeterli boykot üretmektir’ şiarıyla yolumuza devam edeceğimizi söz ediyoruz.” görüşünü paylaştı.
Suriye’de yıllardır devam eden zulmün sona erdiğini ve bundan sonraki süreçte Suriyelilerin olağan hayata geçişini sağlamak ve onlara dayanak olmanın en kıymetli görevleri olduğunu anlatan Asmalı, şunları kaydetti:
“Yıllardır ülkemizde birlikte yaşadığımız kardeşlerimizin ve Suriye’de kalanların ömür şartlarını güzelleştirmek için çalışmalıyız. Bu kapsamda MÜSİAD olarak elimizden geldiğince tüm insani yardımları yapmaya devam edeceğiz. 2022 yılında İdlib’te kurduğumuz ve 4 bin 500 bireye konut sahipliği yapan MÜSİAD Köyü, bu gayretlerin en manalı projelerinden biridir. İnşallah tüm Müslümanlar olarak el ele vererek Suriye’nin yine ayağa kalkmasına ve kardeşlerimizin huzur içinde ömürlerine dönmesine katkı sağlayacağız.”