Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın Faiz İndirimleri ve Enflasyon Görünümü Üzerine Açıklamaları

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın Açıklamaları

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, faiz indirim beklentilerini daha önce de yönetmeye çalıştıklarını belirterek, “Biz, bunun erken olduğunu düşünerek, iletişim kanallarını kullanarak indirimleri erteledik. Aralık ayında, belirli bir alan oluştuğunu değerlendirerek indirimlere başladık. Ancak faiz indirimlerinin miktarı veya sayısı, enflasyon görünümünün gidişatına bağlı olacak. Oto pilotta değiliz; enflasyon görünümünde bir bozulma olması durumunda her türlü seçeneği değerlendirebiliriz” ifadelerini kullandı.

Karahan, faiz kararlarını alırken mevcut verileri ve öngörüleri dikkate aldıklarını, talep koşulları ve beklentiler göz önünde bulundurulduğunda indirim için uygun bir zaman olduğunu değerlendirdiklerini vurguladı. “Faiz kararlarını verirken her zaman olduğu gibi, bundan sonra da enflasyon gerçekleşmelerine ve ana eğilime bakıyoruz. Bu süreçte yurt içi talepteki dengelenmeyi, fiyatlama davranışlarını ve enflasyon beklentilerini yakından izliyoruz” dedi.

Reel sektör beklentilerinin bir önceki toplantıdan bu yana 6 puan, hane halkı beklentilerinin ise yaklaşık 8 puan düştüğünü belirten Karahan, “Burada herhangi bir şekilde oto pilotta değiliz. Toplantıdan toplantıya veri odaklı gidiyoruz. Belli bir alanımız olduğunu değerlendiriyoruz ama ihtiyatlı bir şekilde hareket etmek oldukça önemli. Enflasyon görünümünü bozmayacak ve talep koşullarında tekrar bir gevşemeye sebep olmayacak şekilde ilerleyeceğiz. Görünüm bozulması durumunda her türlü seçeneği değerlendiririz” açıklamasını yaptı.

Yukarı Yönlü Revizyon

Merkez Bankası Başkanı Karahan, yılın ilk toplantısında enflasyon tahminlerini güncellediklerini duyurdu. 2025 sonunda enflasyonun %24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini söyleyen Karahan, “2026 yıl sonu için %12 olan enflasyon tahminimizi ise koruduk. Enflasyonun 2027 yılında %8’e geriledikten sonra orta vadede %5 seviyesinde istikrar kazanmasını hedefliyoruz. Tahmin aralıklarının alt ve üst noktaları 2025 yılı için %19 ve %29, 2026 yılı için ise %6 ve %18’e karşılık gelmektedir” dedi.

Beklentileri Şekillendiren Dinamikler Farklı

Karahan, yapılan revizyon sonrasında özellikle hane halkının beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında gelecek dönemde hafif bir bozulma bekleyip beklemediklerinin sorulması üzerine, “Farklı kesimler, farklı enflasyon dinamiklerine maruz kalıyor. Herkesin süreci farklı yaşıyor. Örneğin, piyasa katılımcıları daha çok gelen verilere ve uygulanan politikalara bakarak beklentilerini oluşturuyor. Reel sektör, gerçekleşen enflasyona duyarlı, hane halkı ise genel manşetten ziyade görünürlüğü yüksek olan kalemlerin fiyatlarına daha duyarlı. Gıda fiyatları, akaryakıt ve kira gibi kalemlerdeki gelişmelere dikkat ediyorlar. Ancak enflasyon düştükçe, bu düşüşün beklentilere olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Revizyonumuzun hane halkının beklentilerine pek bir etkisi olacağını düşünmüyoruz” şeklinde cevap verdi.

Güncelleme Nereden Geldi?

Fatih Karahan, bu yıla ilişkin tahmin güncellemesinin para politikasının görece etki alanı dışında kalan unsurların belirleyici olduğunu belirterek, “Güncellemenin detaylarına baktığımızda öne çıkan unsurlardan biri, TÜFE sepetindeki hizmet grubunun ağırlığındaki artış oldu. Bu değişiklik, bir önceki tahminimizi mekanik olarak 0,8 puan yukarı çekti. Ayrıca, gıda enflasyonundaki varsayımlardaki güncellemeler de 2,2 puan tahmin güncellemesinin 0,5’ini oluşturdu. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlardan kaynaklanan 1,7 puanlık güncellemenin önemli kısmında ise sağlık muayene katılım paylarının artışı etkili oldu. Bu revizyon, para politikasının görece etki alanı dışındaki unsurlardan kaynaklanıyor ve bu nedenle para politikası duruşuna ilişkin herhangi bir gevşeme sinyali taşımıyor” dedi.

Karahan, politika faizini dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlediklerini de vurgulayarak, “Bu süreçte enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimi ve enflasyon beklentilerini göz önünde bulunduruyoruz. Politika kararlarımızı enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alıyoruz. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörmemiz durumunda para politikası araçlarını etkili şekilde kullanacağız. Fiyat istikrarı, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşuldur. Dezenflasyon sürecinde enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu.

2025 Yılında Küresel Faizler Daha Yavaş İnecek

Merkez Bankası Başkanı Karahan, küresel ekonomik görünüme ilişkin değerlendirmelerde de bulundu ve enflasyon görünümüyle maliye ve ticaret politikalarına ilişkin belirsizliklerin artması nedeniyle merkez bankalarının yukarı yönlü risklere daha çok vurgu yaptığını söyledi. “Bu görünüm altında piyasa fiyatlamaları, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde 2025 yılında faizlerin daha yavaş indirileceğine işaret ediyor” dedi.

Yeni Kira Sözleşmelerinde Artış Oranları Daha Düşük

Karahan, kira enflasyonuna da dikkat çekerek, “Kira enflasyonu, deprem, kentsel dönüşüm, demografik unsurlar ve kira artış sınırlaması gibi nedenlerle diğer hizmet kalemlerinden hem seviye hem de atalet açısından ayrışmaktadır. Son gelen veriler, yeni ve yenilenen kira sözleşmelerindeki artış oranının düştüğüne işaret ediyor. Yeni sözleşmelerdeki artış oranları, TÜFE’deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında kalmaktadır. Ocak ayındaki ‘aylık’ kira enflasyonundaki dönemsel artış, kira sözleşme yenileme oranındaki yükselişten kaynaklanmaktadır” açıklamasında bulundu.

Karahan, “Enflasyon beklentileri, dezenflasyon patikamızın üzerinde seyretmekle birlikte gerilemeye devam ediyor. Manşet enflasyondaki düşüşle tüm sektörlerin beklentileri kademeli bir biçimde geriliyor. Son dönemde, tüketici ve firmaların enflasyon beklentilerindeki gerilemenin belirginleştiğini izliyoruz. Nitekim, mart ayından bu yana hanehalkı enflasyon beklentileri 20 puanın, firmaların beklentileri ise 10 puanın üzerinde bir düşüş sergiledi. Para politikasındaki kararlı duruşumuzla beklentilerdeki düzelme devam edecektir” dedi.

Hedefle Çelişmediği Sürece Rezerv Biriktirmeye Devam

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, rezerv güçlendirme çalışmalarının sürdüğünü ve bu konuda önemli mesafeler kat ettiklerini ifade etti. “Özellikle benzer gelişmekte olan ülkelere baktığımızda rezerv yeterliliği açısından onlardan gerideyiz. Bu süreçte altın rezervlerimizi de güçlendiriyoruz. Geçen yıl ocak ayında 726 ton olan altın rezervimiz, şu anda 765 tona çıkmış durumda. Ciddi bir artış söz konusu. Altın fiyatlarındaki artış da rezervlerimizi olumlu etkiledi ama asıl katkıyı cevherden altın alımları sağladı. Sonuç olarak, bir yılda 20 milyar dolarlık bir rezerv artışını altın sayesinde elde ettik. Piyasa koşulları elverdiğince ve dezenflasyon hedefiyle çelişmediği sürece rezerv biriktirmeye devam edeceğiz, ancak bir miktar daha yavaş olacaktır” dedi.

Karahan, ayrıca yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin Türk lirasına olan güveninin artmasının rezervlere olumlu yansıdığını belirtti. “Ağustos ayından itibaren, sterilizasyon amaçlı satım yönlü swap işlemlerine başladık. 22 Mart ile 31 Ocak tarihleri arasında, brüt rezervler 42 milyar dolar artış gösterirken, swap hariç net döviz pozisyonumuz 130 milyar dolar iyileşti. 31 Ocak itibarıyla brüt rezerv düzeyimiz 166 milyar dolara, swap hariç net rezervlerimiz ise, yurt içinde yaptığımız TL karşılığı döviz swapları da dahil edildiğinde 65 milyar dolara yükseldi” bilgisini verdi.

KKM, Şirketleri Önceleyecek Şekilde Sonlandırılacak

Politika faizindeki 5 puanlık indirimin mevduat ve kredi fiyatlamalarına bekledikleri ölçüde yansıdığını belirten Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, “Bileşik bazda bakıldığında mevduat ve ticari kredi faizleri %54, tüketici kredisi faizleri ise %64 civarına geldi” dedi. Türk lirası varlıklara olan ilginin ve güvenin devam ettiğini vurgulayan Karahan, “Türk lirası mevduatın payı %60 seviyesine yaklaşarak tarihsel ortalamasına yakınken, KKM’nin payı %5 seviyesine geriledi ve son 12 ayda vadesi dolan KKM bakiyesinden dövize geçiş oranı %12 seviyesinde kaldı. KKM’nin mevcut seviyesi düşünüldüğünde, bu uygulamayı yıl içinde tüzel kişileri önceleyecek şekilde sonlandırmayı planlıyoruz” şeklinde konuştu.