Nurdoğan A. ERGÜN
Mal ve hizmet ihracatında bu yıl 390 milyar dolarlık maksat çizen Türkiye’nin 2025 yılı İhracat Aksiyon Planı açıklandı. 77 aksiyon unsurundan oluşan planda, ihracatçının ucuz finansmana erişimi ve takviyeler önceliklendirilirken, gümrük süreçlerinin kolaylaştırılması, ticaret diplomasisinin güçlendirilmesi ve ihracatçıya 8 bin 500 yeşil pasaport verilmesi üzere konular da öne çıktı.
Yeni hareket planını açıklayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracat finansmanında yeni bir indirim muştusu vereceklerini de duyurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası ile görüştüklerini aktaran Bakan Bolat, reeskont kredilerinin maliyetinin yeni yıla girerken 6 puan düşürüldüğünü hatırlatarak, “İhracat reeskont kredi finans maliyeti yüzde 29.9’a düşürülmüştü.
İhracat finansmanındaki maliyet önümüzdeki ay da inşallah yeniden düşürülecek, finansman maliyetinde yeni bir indirim muştusunu gelecek” dedi. 2025 yılı ihracat hareket planını tüm bölüm paydaşları ve STK’larla istişare ederek ve koordineli bir formda hazırladıklarını kaydeden Bolat, mal ve hizmet ihracatını artıracak yeni takviye mekanizmaları hazırladıklarını ifade etti.
Bakanlık bütçesinden 33 milyar TL destek
Eylem planlarındaki birinci bölümün Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) desteklerini kapsadığını aktaran Bolat, ikincisinin mal ihracatına yönelik dayanak düzenekleri ile iyileştirmeleri, üçüncüsünün hizmet ihracatına ait takviyeleri, dördüncüsünün ticaret diplomasisi ve çok taraflı bölgesel ikili alakaları, beşincisinin gümrüklerde alınacak ve ihracatı kolaylaştıracak önlemleri, altıncısının ise ihracatın finansmanını içerdiğini söyledi.
2024’te DFİF dayanaklarını iki kat artırarak 17.6 milyar liraya yükselttiklerini belirten Bolat, Bakanlığın bütçesinin 2025’te 56 milyar liraya çıkarıldığını hatırlatarak, “Bunun içinde 33 milyar lira mal ve hizmet ihracatçılarına DFİF destekleri olarak ayrıldı. 27 bin 700- 28 bin civarında ihracatçımız bu dayanaklardan faydalanacak. İhracatçılarımızın en büyük sıkıntısı olan finansmana erişim noktasında nitekim bütün imkanlarımızı kullandık. 13.5 milyar lira olan Eximbank sermayesi 18 ayda tam 4 katı artışla 55 milyar liraya yükseltildi” diye konuştu.
Prestijli fuar dayanağı yüzde 70’e çıkarılacak
İhracatçılara yönelik fuar iştiraki ve heyet takviyelerini de anlatan Bolat, bu yıl 269 ticaret heyeti programı yapacaklarını, 85 alım heyeti tertibi gerçekleştireceklerini belirtti. “65 yurt içi fuara, 330 yurt dışı fuara, bin 650 kişisel fuar katılımı takviyeleriyle ihracatçılarımızın yanında olacağız” diyen Bakan Bolat, şöyle devam etti: “50 adet UR-GE projesini hayata geçireceğiz ve global tedarik zinciri (KTZ) programı çerçevesinde 40 adet yeni KTZ projesini hayata geçireceğiz.
12 bin adet de pazara giriş evrakına yönelik yeni ve genç ihracatçılara takviye vereceğiz. Bunun dışında 61 yeni şirketin 63 markasını da bunları şu anda projelendirilen müracaatlar kapsamında bu sayıları veriyorum, marka ve Turquality kapsamına alacağız. Böylelikle toplamda 355 şirketin 380 markasını desteklemeyi hedefliyoruz.
Bu yıl 8 bin 500 yeni ihracatçımıza da yeşil pasaport vermeyi, bilgilendirme faaliyetlerimizde 30 bin kişinin katılmasını hedefliyoruz.” Prestijli fuar imkanı statüsünü yurt içi fuarlara da sağlayacaklarını duyuran Bakan, “Prestijli fuar uygulaması ile yurt içi fuarlarda da dayanağa temel fiyat uygulamasını yüzde 50’den yüzde 70’e yükseltmiş olacağız” dedi.
“Döviz kurunda istikrar hedefliyoruz”
İhracatı artırırken ithalatı azaltmak için çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Bakan Bolat, dış ticaret açığını azaltarak cari süreçler açığını düşürmeyi, bu sayede döviz kuru piyasalarında istikrar sağlamayı, öngörülebilirliği artırmayı, fiyatlama noktasındaki belirsizliği ortadan kaldırmayı hedeflediklerini belirtti. Bolat, özellikle Dahilde Sürece Rejimi
(DİR) kapsamında ithal edilmek istenen eserleri üreten yurt içi üreticilere ait bilgilerin kullanıcılar ile paylaşılması ve yurt içinden girdi teminini teşvik etmek hedefiyle bir rehber çıkaracaklarını, böylelikle yerli tedarik sistemini devreye alacaklarını vurguladı.
“Tepenin büyük kısmını aştık”
2024 yılının her manada sıkıntı bir yıl olduğunu fakat 2025’in baharından itibaren ekonomideki büyümenin hızlanacağını lisana getiren Bakan Bolat, 2025’ten ümitli olduklarını belirtti. Bakan, “Tepenin büyük bölümü aşılmış durumda. 2025’in ikinci yarısında ve bilhassa 2026’da hem toplumumuzum tüm kesitleri hem de iş dünyamız, üreticilerimiz, ihracatçılarımız uygun bir rahatlama yaşayacaklar” dedi. Enflasyondaki gerilemeye işaret eden Bolat, “İnşallah birkaç ay içinde yüzde 30’lu sayıları konuşuyor olacağız. Yani yüzde 40’ın altına gerileyeceğiz. Yılsonunda da amaç yüzde 21 TÜFE enflasyonu. Fiyatlamada istikrar sağlandıkça büyüme suratı artacak” değerlendirmesi yaptı.
Gültepe: Rampadan inmeye başladık lakin meseleler sürüyor
İhracatçılar için 2024’ün hayli güç bir yıl olduğunu söyleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “Özellikle rekabetçilik konusunda çok eza yaşadık. Lakin her şeye karşın, ulusal misyon anlayışıyla, yılmadan, karamsarlığa düşmeden çalışmaya devam ettik. Dilek ettiğimiz oranı yakalayamasak da yılı yüzde 2.5 artıda kapattık. Hizmet ihracatında ise çok daha düzgün bir noktadayız” dedi. 2025’e 280 milyar dolarlık mal ihracatı amacıyla başladıklarını kaydeden Gültepe, “Rampadan inmeye başladık.
Ancak 2024’te yaşadığımız sıkıntılar bu yıl da devam edecek üzere görünüyor. İktisat idaresi enflasyonla güçlü bir çaba veriyor. İhracatçılar olarak bu uğraşa her vakit katkı sunduk, sunmaya devam ediyoruz. Lakin sanayi tarafını da unutmamamız gerekiyor. Personellik maliyetlerine bağlı olarak 2025’in bilhassa birinci ayları güç geçecek üzere görünüyor. Hasebiyle iktisat idaresinin üretimi artırıcı, ihracatçıyı destekleyici siyasetleri hayata geçirmesi büyük kıymet taşıyor. Birinci husus ihracat olmalı” diye konuştu.