GİB 2024’te alanda 1,1 milyon kayıt dışı kontrol gerçekleştirdi

Kayıt dışı iktisatla uğraşını aralıksız sürdüren GİB, bu kapsamda saha kontrollerine de tartı verdi.

Başkanlık, vergi kayıp ve kaçağını önlemek, uyumsuz mükellefleri tespit etmek için tahliller gerçekleştiriyor ve buna nazaran denetlenecek mükellef kümelerini tespit ediyor. Ayrıyeten ihbar ve şikayetlerle alandan gelen teklifler de kıymetlendirilerek kontrol alanları seçiliyor.

GİB, 2024 yılında çok sayıda dalda KDV oran uyumsuzluğu, doküman sistemi, ödemelerin kayıtlarla ahengi üzere kayıt dışılığa sebep olabilecek konuları denetledi. Bu çalışmalara bandrollü eser ve akaryakıt eserlerine yönelik kontroller de dahil edildi.

Böylece, birçok husus ve kesimi kapsayan 1 milyon 125 bin 410 saha kontrolü gerçekleştirildi. Bu kontrollerde tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle 7,4 milyar lira ceza kesildi.

Denetimlerde, 32 bin 255 kişinin hiç vergi kaydı olmadan büsbütün kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. Bu tespitler üzerine gerekli süreçler tamamlanarak 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.

Kira geliri beyan eden mükellef sayısı 376 bin arttı

Başkanlığın kira gelirlerine yönelik 2024 yılında gerçekleştirdiği çalışmada içinde kiracı olduğu bedellendirilen 425 bin konutta yoklama yapıldı.

Bu kapsamda 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı. Böylelikle 2024 yılına ait beyanname veren mükellef sayısında bir evvelki yıla nazaran yüzde 26 artış meydana geldi.

Çalışma, 55 bine yakın mükellefin de geçmiş yıllara ilişkin kira beyannamesi vermesini sağladı. Verilen bu beyannamelerle 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi.

GİB tarafından bu yıl da kira gelirlerinin gerçek beyanı için emsal çalışmalar yapılacak.

Bandrollü eserlere özel takip

Öte yandan, tütün ve alkollü içkilerde 2007 yılında başlayan bandrol uygulamasıyla bu eserlerin kaçak yahut kayıt dışı olup olmadığı çarçabuk tespit edilebiliyor. Gelir Yönetimince bu alanda yetiştirilmiş bandrol gruplarıyla kontroller aralıksız sürdürülüyor.

Bandrol grupları, 2024 yılında 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki ile yaklaşık 600 milyon kısım makaronu denetledi. Bu kontrollerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki eseri ile 120 milyon kısım makaron, isimli sürecin başlatılması gayesiyle kolluk kuvvetlerine bildirildi.

132,5 milyar liralık kayıt dışı hasılat için izaha davet

GİB tarafından nakdin ağır kullanıldığı kesimlerde izaha davet ve istekli ahenk süreçleri de başlatıldı.

Fiziki ve sanal POS aygıtlarının yöntemsiz kullanımı yahut IBAN yoluyla yapılan tahsilatlarla kayıt dışı bırakılan hasılatlar da tahlil edildi. Bu yollarla elde edilen lakin kayıtlara yansımayan hasılatlar için mükelleflerden izahat istendi.

Şirketlerin ortaklarına dağıttığı ve beyan edilmesi gereken kar hissesi, sportmenlerin elde ettiği fiyat gelirinin beyanı, özel tekne ve yat satışları üzere özellikli hususların da ortasında olduğu 25 farklı mevzuda vergi ziyaına neden olan mükellefler tespit edildi.

Bu kapsamda 137 bin 25 mükellefle temasa geçilerek, 132,5 milyar lira kayıt dışı hasılat için istekli ahenk ve izaha davet çalışması başlatıldı. Birinci evrede 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar liralık kayıt dışı hasılatın beyanı sağlandı.

Çalışma sonucunda kayıt dışı bırakılan hasılatı beyan etmeyen mükellefler hakkında gerekli süreçler yapılacak.

“Vergiye istekli ahenk gözetilecek”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu alandaki kontrollerin değerine işaret ederek, “Geçtiğimiz yıl yaptığımız düzenlemelerle vergi cezalarında aktifliğin artırılması maksadıyla ceza meblağlarında kıymetli artışlar yaptık, kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngördük. Ayrıyeten daha evvel ceza uygulaması bulunmayan uyumsuzluklara da ceza uygulaması getirdik. Geçtiğimiz yıl olduğu üzere bu yıl da kayıt dışılıkla gayretimiz aralıksız devam edecek.” dedi.

Kayıt dışılıkla gayret hedefiyle yaptıkları saha kontrollerinde çok değerli tespitlerde bulunduklarını vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:

“Vergide adalet ve verimlilik unsuru çerçevesinde kayıt dışı iktisatla uğraşa yönelik kontrollerimiz yeni jenerasyon tahlil teknikleriyle sürecek. Bakanlık olarak bu yıl da bir yandan vergiye istekli ahengi gözetirken bir yandan da kayıt dışıyla çaba kontrollerimizi katbekat artırarak yeni bir safhaya geçeceğiz.”