Birleşik Kamu-İş: Yeni taban fiyat açlık sonunun altında kaldı

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, aralık ayı açlık-yoksulluk araştırması raporunu açıkladı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge ünitesi KAMU-AR, dört kişilik bir ailenin, istikrarlı ve sağlıklı beslenebilmesi için tüketmesi gereken besinin yanı sıra öbür gereksinimlerini da mahrumluk hissi çekmeden karşılayabilmesi için yapması gereken harcamaları dikkate alarak hesapladığı açlık-yoksulluk hududu araştırmasının Aralık ayı sonuçlarını açıkladı.

Raporda, şu tespit ve görüşlere yer verildi:

“Açlık sonunun bir evvelki aya nazaran 691 lira arttığı aralıkta besin dışındaki muhtaçlıklar için yapılması gereken harcama ise 677 liralık artışla 47 bin 792 liraya çıktı. Her ikisinin toplamından oluşan yoksulluk sonu ise evvelki aya nazaran 1 bin 367 lira arttı. 2024 yılının tamamında ise açlık hududu 6 bin 773 lira, besin dışındaki muhtaçlıklar için yapılması gereken harcama 17 bin 438 lira ve yoksulluk hududu 24 bin 211 liralık artış kaydetti.

Asgari fiyat açlık hududundan düşük kaldı

Açlık hududu, bu yıl sonuna kadar 17 bin lira olarak uygulanan taban fiyatın 6 bin 46 lira üzerine çıktı. Ocak ayından itibaren uygulanmaya başlanacak olan 22 bin 104 liralık yeni taban fiyat ise daha uygulanmadan açlık hududunun bin 152 lira altında kaldı. Öteki bir sözle minimum fiyat dört kişilik bir ailenin yalnızca 28 günlük beslenme harcamalarına yetecek. Yeni minimum fiyat yoksulluk hududunun ise üçte birini bile karşılamıyor. Buna nazaran ailede iki kişinin minimum fiyatla çalışarak kazanacağı fiyat bile yoksulluk sonuna ulaşmıyor.

2024 yılsonu enflasyonu TÜİK’e nazaran bile yüzde 46-47 düzeyinde gerçekleşecek. Yapılan yüzde 30 oranındaki artırım 2025 yılı taban fiyatının, daha başlangıçta 2024 yılı minimum fiyatının gerçek olarak yüzde 11-12 oranında altında kalmasına yol açacak. Bu gerçek gerileme enflasyonla çabanın tüm faturasının ücretlilere yüklenmek istendiğini ve ücretlileri güç bir yılın beklediğini de gösteriyor.

Açlık hududu ne kadar oldu?

Ankara’da en fazla alışveriş yapılan marketlerden derlenen fiyatlara nazaran, istikrarlı beslenebilmek için et- balık- yumurta için aylık olarak yapılması gereken harcanmanın meblağı aralıkta bir evvelki aya nazaran 131 lira, yıllık olarak ise 2 bin 94 lira artarak 6 bin 631 lira oldu.

Kuru bakliyat için yapılması gereken harcama evvelki aya nazaran 8 lira, geçen yıla nazaran ise 105 liralık artışla 461 lira oldu.

Bir evvelki aya nazaran 28 lira artarak 4 bin 591 liraya yükselen süt, yoğurt ve peynir için yapılması gereken harcama son bir yılda ise 866 lira arttı. Meyve için harcanması gereken para evvelki aya nazaran 427 lira arttı, geçen yılın tıpkı ayına nazaran ise 768 lira artarak 2 bin 267 lira oldu. Zerzevat için harcaması gereken fiyat ise evvelki aya nazaran 100 lira azaldı, geçen yılın tıpkı ayına nazaran ise bin 174 lira artarak 3 bin 455 lira olarak hesaplandı.

Ekmek, un ve makarna üzere eserler için yapılması gereken harcama aralıkta 138 lira artarak 2 bin 49 liraya, pirinç ve bulgur harcamaları 21 lira artarak 873 liraya çıktı. Yağ için yapılması gereken harcama ise 25 liralık artışla 626 liraya yükseldi. Şeker, bal, pekmez, reçel harcaması evvelki aya nazaran 13 lira artarak bin 557 lira oldu. Tıpkı ailenin zeytin için yapması gereken harcama ise 746 lirada kaldı. Yetişkin erkek için 2.800, bayan için 2.200, genç için 3.000 ve çocuk için de 1.600 kalori temel alınarak yapılan hesaplamaya nazaran kasım ayı açlık sonu yetişkin erkek için 6 bin 790 lira,

Gıda dışı harcamalar arttı

Yoksulluk sonunun belirlenmesinde besin dışı gereksinimlerin fiyat değişimleri de temel alınarak yapılan araştırmaya nazaran, dört kişilik bir ailenin besin dışındaki muhtaçlıklarını “insan onuruna yaraşır bir halde ve mahrumluk hissetmeden” karşılayabilmesi için gereken harcama fiyatı da aralıkta 47 bin 792 liraya yükseldi.

Aralıkta dört kişinin giysi ve ayakkabı harcamaları ortalama 2 bin247 liraya, barınma (kira dâhil) harcamaları ortalama 12 bin 665 liraya, mesken eşyası harcamaları 5 bin 802 liraya, sıhhat harcamaları 1.927 liraya yükseldi. Ulaştırma harcamaları 13 bin 597 liraya çıktı. Haberleşme harcamaları bin 429 liraya yükselirken cümbüş ve kültür harcamaları bin 372 liraya çıktı, eğitim harcamaları bin 187 lirada kaldı. Tatil-otel harcamaları 5 bin 58 liraya ve çeşitli mal ve hizmetlerle ilgili harcamalar 2 bin 506 liraya kadar çıktı.

Yoksulluk hududu tırmandı

Dört kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır formda mahrumluk hissi duymadan yaşayabilmesi için yapması gereken besin ile besin dışı harcamaların toplam meblağını gösteren yoksulluk hududu ise 2024 yılı sonunda 71 bin 48 liraya tırmandı. Yoksulluk hududunda yılın tamamındaki artış 24 bin 211 lira olarak hesaplanıyor.”