TSKB Genel Müdürü Bilgiç: 2025’te çift hanelere yakın büyüme varsayım ediyoruz

Bilgiç, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında yaptığı açıklamada, birincil hedefin enflasyonla gayret olan iktisat programının kararlılıkla devam ettiğini, 2024’ün ikinci yarısından itibaren iktisatta dengelenmenin başladığını gördüklerini söyledi.

İç talepteki büyümenin durduğuna işaret eden Bilgiç, enflasyon beklentilerinde düşüş yaşansa da hane halkı beklentilerinin hala yüksek olduğunu aktardı.

Bilgiç, cari istikrar ve rezervlerdeki güzelleşmenin uygulanan programın doğal sonucu olduğunu tabir ederek, finansal tarafta enflasyonla gayret sonuçlarını görmeye başladıklarını, TSKB’nin fonlamasını yurt dışından yaptığını, iki sene öncesine nazaran yapılan sendikasyonlarda hem iştirak adetlerinde artış hem de maliyetlerde düşüş olduğunu lisana getirdi.

Kredi büyümelerine getirilen sınırlamalarda kalkınma bankalarının, kullandırılan kredilerin niteliği gereği değerli ölçüde muaf olduğuna değinen Bilgiç, şöyle devam etti:

“Orta-uzun vadede yeşil dönüşümü destekleyen ya da Türkiye’nin kırılganlıklarını güçlendirecek, daha sağlam hale getirecek alanlara kullandırılan krediler sınırlamaya tabi değil. Türkiye’nin stratejik kalkınma alanlarına verilen uzun vadeli yatırım kredileri bir sınırlamaya takılmıyor. Bireyler makroihtiyati önlemleri çok hissetmiyor olabilir fakat ticari işletmeler tarafında finansmana erişimde sıkı, seçici kurallar uygulanıyor. Bu sıkı siyasetlere rağmen NPL oranları yüzde 2’ler düzeyinde. Yeniden de kredi kartlarına yapılandırma kararı hakikat bir zamanlamayla geldi. Ferdî taraftaki takibe intikallerde artış görebiliriz fakat eski ivmesinde olmayacak.”

Murat Bilgiç, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın aralıkta faiz indirimi yapacağını öngördüklerini ve bunun gerçekleştiğine, yılın birinci yarısına kadar dengelenme sürecinin devam edeceğini düşündüklerine işaret etti.

İkinci yarıda toparlanmanın başlamasıyla iktisadın bir ölçü daha ivme kazanacağına, faiz indirimlerinin bankalara sağlayacağı ek takviyeyle kredi piyasalarının canlanmaya başlayabileceğine inandıklarını tabir eden Bilgiç, “Bu gelişmelerle 2024’te yüzde 3, 2025’te ise yüzde 3,3 büyüme bekliyoruz. Bu belirttiğimiz düzeyler, Türkiye’nin potansiyel büyüme oranının altında kalıyor. Genelde Türkiye’nin potansiyel büyüme oranı yüzde 5 civarında tabir edilir lakin biz bu düzeyin biraz daha aşağıya düştüğünü düşünüyoruz” diye konuştu.

“Kalkınmanın temel ögelerden biri büyüme”

TSKB Genel Müdürü Bilgiç, kalkınma bankası olarak Türkiye’ye vadesi 30 yıla varan kaynaklar getirdiklerini ve bunlara uygun projelerin muhtaçlık duyduğu 10-15 yıl vadeli krediler verdiklerini anlattı.

Bu vade yapıları sebebiyle TSKB’nin Türkiye’nin 10, 15 yılını öngörmek zorunda olduğunu belirten Bilgiç, “Verilen kredinin geri dönüşünü bu perspektiften hesaplıyoruz. Bu bakış açısıyla büyümeye büyük kıymet veriyoruz. Zira kalkınmanın temel ögelerinden biri büyümedir.” biçiminde konuştu.

Bilgiç, Dünya Bankasının en büyük finansörleri ortasında yer aldığını ve Avrupa’daki kalkınma bankalarının da bu bahiste değerli bir role sahip olduğunu vurgulayarak, bu bankaların, etraf ve sürdürülebilirlik problemlerini uzun vakittir gündemlerinde tuttukları için TSKB’nin de hem onların sağladığı fonlar hem de sundukları bilgi birikimi ve işbirliği sayesinde ilerleme kaydettiğini, ayrıyeten kredi verirken koydukları şartların da bu süreçte belirleyici olduğunu lisana getirdi.

Piyasaya ve paydaşlara duyurulan emisyon ve sürdürülebilirlik gayelerine işaret eden Bilgiç, bu amaçlara yönelik kullandırılan kredilerin tesirini değerlendirdiklerini, ölçüm yaparak ilerlediklerini anlattı.

Bilgiç, “Olumsuz bir durum tespit ettiğimizde kredi vermemek üzere bir yaklaşımımız yok. Tersine, o olumsuzluğu ortadan kaldıracak tahlilleri sunarak kredi sağlıyoruz. Örneğin, Türkiye çok güçlü bir çimento kesimine sahip ve bu kesime kredi sağlamamak üzere bir durum kelam konusu değil. Çimento bölümünün yeşil dönüşümüne dayanak olmak gayesiyle emisyon salınımını azaltmaya yönelik krediler sunuyoruz. Bu çalışmalarla olumlu tesir sağlıyoruz. Emsal bir yaklaşımı demir-çelik, alüminyum üzere dallar için de hayata geçirdik.” tabirlerini kullandı.

“2025’te ekonomik büyüme bir ölçü sürat kazanabilecek”

Kaynakların nitelikli, uzun vadeli ve maliyet açısından nispeten avantajlı olduğu için TSKB’den kredi kullanmanın bir şirket açısından, bir manada Dünya Bankası’ndan ya da öbür milletlerarası kalkınma bankalarından kredi almak manasına geldiğini söyleyen Bilgiç, “Burada biz bir köprü misyonu görüyoruz. Şayet bir firmanın kredi geçmişinde TSKB’yi görüyorsanız, bu durum tüm bankalar açısından da o firma ismine güçlü bir referans manasına geliyor.” dedi.

Murat Bilgiç, kalkınma bankalarının daldaki pazar hissesinin yüzde 2 ile gelişmekte olan bir ülke için hayli düşük bir düzeyde olduğunu kaydetti.

TSKB’nin özel sermayeli bir kalkınma bankası olduğunu anımsatan Bilgiç, şu bilgileri paylaştı:

“TSKB, özel bölüme finansman sağlama vazifesini üstleniyor. Lakin piyasada kamu bankaları ve büyük ticari bankalar epey güçlü bir pozisyonda bulunuyor ve yükü ellerinde tutuyor. Buna rağmen TSKB, Türkiye’nin önde gelen bankalarından biri olarak dikkat çekiyor ve faal büyüklük açısından birinci 10-11 banka ortasında yer alıyor. Gelişen bir ülke olan Türkiye için yüzde 2’lik pazar hissesi muhtaçlıkları karşılamakta yetersiz kalıyor. Bu oranın yüzde 10 düzeylerine ulaşması gerekiyor ki dönüşümü hızlandıracak memleketler arası nitelikli fonlar yanlışsız alanlara yönlendirilebilsin ve daha büyük bir tesir yaratılabilsin.”

Bilgiç, TSKB’nin 2024’ün 9 ayında toplam kredi hacminin 5 milyar dolar, yalnızca 9 aylık devirde yeni kullandırılan kredilerin ise 1,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini ve bu kredilerin büyük oranda nitelikli yatırım kredilerinden oluştuğuna dikkati çekti.

2024’e başlarken dolar bazında yüzde 10’luk kredi büyümesi öngördüklerini, 1,5 milyar dolarlık kredi kullandırımının yüzde 11,5 düzeyinde bir büyümeye denk geldiğini aktaran Bilgiç, “Hedefimizin üzerinde, yüzde 12’lik bir büyümenin gerçekleşeceğini düşünüyoruz. TSKB portföyünün yüzde 91’i Sürdürülebilir Kalkınma Emelleri kontaklı. 2025’te ekonomik büyümenin bir ölçü sürat kazanabileceğini belirtmiştim. TSKB’nin tekrar emsal bir performans sergileyebileceğini düşünüyoruz. Şu anki portföydeki gelişmelere baktığımızda, 2025’te de çift hanelere yakın bir büyümeyi iddia ediyoruz.” diye konuştu.

TSKB, 75’inci yılında üçüz dönüşüme odaklandı

TSKB’nin çevresel hususlar ve sürdürülebilirlik kapsamında değerli bir rol üstlendiğini söyleyen Bilgiç, bankanın üçüz (üçlü) dönüşümün öbür alanlarında da önemli bir bilgi ve tecrübe birikimi oluşturduğunu anlattı.

Bilgiç, üçlü dönüşüm sürecinin ikinci basamağını oluşturan teknolojik dönüşümün, verimlilik açısından kritik bir odak noktası olduğunu, üçüncü kademeyi ise toplumsal ya da toplumsal dönüşüm olarak nitelendirilebilecek beşeri sermayenin geliştirilmesine yönelik çalışmaların oluşturduğunu vurguladı.

2025’in TSKB’nin 75’inci yılı olduğunu ve 2 Haziran’ın “TSKB Kalkınma Günü” olarak tescillendiğini anlatan Bilgiç, “O tarihte düzenleyeceğimiz toplantıda bu kıymetli başlıkları ele almayı hedefliyoruz. Şimdiden paydaşlarımızla ve fon sağlayıcı kuruluşlarla bu hususlar üzerine konuşmaya başlamış durumdayız. Türkiye’nin toplumsal dönüşümü için ne çeşit stratejiler ve araçlar gerektiğini belirlemek üzere adımlar atıyoruz. Ayrıyeten bu kaynakların hangi şartlar altında kullanılabileceğine dair araç kitleri üzerinde çalışıyoruz. Bu usul projelerin hayata geçirilmesinde TSKB’nin katalizör tesiri olacağına inanıyoruz.” biçiminde konuştu.

TSKB Genel Müdürü Bilgiç, 2025 itibarıyla TSKB’nin küresel ölçekte eşsiz bir örnek olarak daha da ön planda olacağını lisana getirdi.

Bu yıl, TSKB özelinde kalkınma bankalarının rolünü ve tesirini daha güçlü bir halde anlatmayı amaçladıklarını belirten Bilgiç, bilhassa üçüz dönüşüm konusunu çeşitli platformlarda daha fazla vurgulamayı planladıklarını vurguladı.

Bilgiç, 2025 gayelerine ait, şunları söyledi:

“Türkiye’ye daha uygun maliyetlerle finansman sağlamada önemli bir muvaffakiyet elde ettik. Önümüzdeki süreçte bunu daha ileri taşımayı hedefliyoruz. 2024 yılı, Türkiye Yeşil Fonu’nun hayata geçirilmesi açısından kritik bir yıl oldu. Dünya Bankasının TSKB’ye sağladığı kredi sayesinde bu fona yatırım yapıyoruz. 155 milyon dolarlık başlangıç hacmine sahip olan bu fonu, başka yatırımcıların katkısıyla 405 milyon dolara kadar çıkarmayı hedefliyoruz. Fonun gayesi, şirketlerin dönüşüm süreçlerine eşlik etmek. Bilhassa çevresel sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşümü desteklemek açısından değerli bir misyona sahip. 2024 yılı fonun kuruluş ve faal hale gelme yılıydı. Lakin 2025’te, fonun somut yatırımlara dönüştüğünü görmeye başlamayı umuyoruz. Bu proje, TSKB’nin 75 yıllık tarihi için güçlü bir kilometre taşı niteliğinde.”